กะลำป้าง

Macaranga constricta Whitmore & Airy Shaw

ชื่ออื่น ๆ
สลาป้าง (ตราด)
ไม้ต้น กิ่งอ่อนมีข้อโปน ใบเรียงเวียน รูปฝ่ามือกันปิดช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ออกตามง่ามใบและเหนือรอยแผลใบ ดอกแยกเพศต่างต้น สีเขียวอ่อน ไม่มีกลีบดอกผลแบบผลแห้ง แป้น มี ๔ พู แก่จัดสีเหลือง

กะลำป้างเป็นไม้ต้น สูง ๕-๑๕ ม. เรือนยอดแผ่กว้างคล้ายร่ม ลำต้นมีวงนูนรอบเป็นระยะ เปลือกเรียบสีเทา มีเส้นใยเหนียว ยอดอ่อนมีขนสั้นสีน้ำตาล ร่วงง่าย กิ่งอ่อนมีข้อโปนชัดเจน

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปฝ่ามือกันปิด กว้าง ๑๐-๒๓ ซม. ยาว ๑๕-๒๘ ซม. แผ่นใบหยักเป็น ๓ แฉกลึกเข้ามาประมาณครึ่งหนึ่งของแผ่นใบ ปลายเรียวแหลม โคนมนกว้างขอบหยักตื้น ๆ แผ่นใบด้านบนสีเขียว ด้านล่างมีนวล มีต่อมขนาดเล็กกระจายทั่วไป เส้นโคนใบ ๕ เส้น ก้านใบยาว ๑๐-๒๐ ซม. หูใบรูปไข่ โคนกว้าง ร่วงง่าย กว้างและยาว ๐.๕-๑ ซม.

 ดอกแยกเพศต่างต้น ออกเป็นช่อแยกแขนงตามง่ามใบและสิ่งที่ใบร่วงไปแล้ว ช่อดอกเพศผู้ยาว ๑๐-๒๘ ซม. ช่อดอกเพศเมียยาวประมาณ ๑ ใน ๓ ของช่อดอกเพศผู้ดอกเล็กมาก สีเขียวอ่อน ไม่มีกลีบดอก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบมี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด

 ผลแบบผลแห้ง แป้น มี ๔ พู เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ ซม. หนาประมาณ ๕ มม. ผิวมีจุดหรือยึดตามขวาง มียางเหนียว แก่จัดสีเหลือง เป็นมัน แห้งแล้วสีดำ มี ๔ เมล็ด ขนาดเล็กค่อนข้างกลม สีดำ มีเยื่อสีแดงหุ้ม

 กะลำป้างมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกเฉียงใต้และภาคใต้ ขึ้นตามเชิงเขา ในป่าดิบชื้น ที่ระดับน้ำทะเลจนถึงสูงประมาณ ๓๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่มาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
กะลำป้าง
ชื่อวิทยาศาสตร์
Macaranga constricta Whitmore & Airy Shaw
ชื่อสกุล
Macaranga
คำระบุชนิด
constricta
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Whitmore, Timothy Charles
- Airy Shaw, Herbert Kenneth
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Whitmore, Timothy Charles (1935- )
- Airy Shaw, Herbert Kenneth (1902-1985)
ชื่ออื่น ๆ
สลาป้าง (ตราด)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ชวลิต นิยมธรรม