ชื่ออื่น ๆ

ปอ (ตะวันออกเฉียงใต้)

กระเจาน้อยเป็นไม้ล้มลุกปีเดียว ลำต้นตั้งตรง สูงได้ถึง ๕๐ ซม. กิ่งแยกเป็นแขนงสั้นตามง่ามใบ ลำต้นมีขนสากประปราย

 ใบเดี่ยว เรียงเวียนห่าง ๆ รูปไข่ กว้าง ๑.๓-๓.๒ ซม. ยาว ๓-๗ ซม. ปลายเรียวแหลมหรือค่อนข้างแหลม โคนมน

 ดอกเดี่ยวหรือเป็นช่อกระจุก ออกตรงข้ามกับใบตามปลายกิ่ง สีขาว กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีอย่างละ ๕ กลีบ กลีบเลี้ยงรูปใบหอก กว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๒ มม. กลีบดอกรูปแถบหรือรูปไข่กลับ กว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๔ มม. เรียงสลับกับกลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้มีจำนวนมาก ออกรวมเป็น ๕ กลุ่มบนฐานนูนกลางดอก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปขอบขนาน มีขน มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ยอดเกสรเพศเมียเรียวแหลม

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกระบอก กว้าง ๒-๓ มม. ยาวประมาณ ๑.๕ ซม. ปลายหยักคอดแหลม แก่จัดแตกเป็น ๓ เสี่ยงตามยาว

 กระเจาน้อยเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคตะวันตกเฉียงใต้ ขึ้นตามทุ่งนาและบริเวณน้ำท่วมขัง ที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๕๐-๔๐๐ ม. เปลือกใช้ทำเชือก