กระสุนพราน

Elaeocarpus macrocerus (Turcz.) Merr.

ชื่ออื่น ๆ
ต้นหยงป่า (นราธิวาส)
ไม้ต้น ผลัดใบ ใบเรียงเวียน รูปไข่กลับ ช่อดอกแบบช่อกระจะ ดอกสีขาวหรือขาวอมเหลือง ปลายกลีบดอกจักเป็นริ้ว ผลแบบผลเมล็ดเดียวแข็ง รูปกลมหรือรี

กระสุนพรานเป็นไม้ต้น ผลัดใบ สูงได้ถึง ๓๕ ม. ลำต้นเปลา เปลือกเรียบ สีขาวนวล โคนต้นเป็นพอน มีรากค้ำและรากหายใจ เรือนยอดเป็นพุ่มกลมค่อนข้างทึบ ตามกิ่งอ่อนมีขนสั้นร่วงง่ายทั่วไป

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่กลับ กว้าง ๕-๖ ซม. ยาว ๘-๑๖ ซม. ปลายมนหรือหยักเว้า โคนสอบ ชอบมีทั้งแบบจักฟันเลื่อย


เป็นคลื่น หรือเกือบเรียบ แผ่นใบหนา ด้านบนเกลี้ยงด้านล่างมีขนนุ่ม และมีขนมากในช่วงที่ใบยังอ่อนอยู่ เส้นแขนง ใบข้างละ ๘-๑๕ เส้น ปลายโค้งขึ้นเลียบขอบใบ แผ่นใบด้านบนเส้นใบเป็นร่อง ด้านล่างเป็นเส้นเด่นชัด ก้านใบยาว ๑.๕-๒.๕ ซม. มีขนนุ่มทั่วไป หูใบรูปใบหอก ร่วงง่าย

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามง่ามใบ ยาว ๕-๑๐ ซม. ห้อยลง ดอกสีขาวหรือขาวอมเหลือง ดอกที่โตเต็มที่กว้าง ๒-๒.๕ ซม. ก้านดอกยาว ๑-๓ ซม. มีขนนุ่ม กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ รูปใบหอก ปลายงุ้มเข้า ยาวประมาณ ๑ ซม. มีขนนุ่มทั้ง ๒ ด้าน กลีบดอก ๕ กลีบ รูปไข่กลับ ยาวประมาณ ๑.๓ ซม. ปลายกลีบจักเป็นริ้ว ด้านนอกมีขนยาวทั่วไป ด้านในมีขนใกล้โคนกลีบ เกสรเพศผู้มีจำนวนมาก ยาวประมาณ ๑ ซม. ไม่มีขนปลายอับเรณูเป็นจหลม รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ กลม มีขนนุ่มหนาแน่น มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ยอดเกสรเพศเมียเรียวแหลม ครึ่งล่างของก้านยอดเกสรเพศเมียมีขน

 ผลแบบผลเมล็ดเดียวแข็ง รูปกลมหรือรี เส้นผ่านศูนย์กลาง ๒-๒.๕ ซม. เปลือกบาง เมื่อยังอ่อนอยู่มีขน ก้านผลยาว ๑.๕-๓ ซม. มีเมล็ดผิวขรุขระ ๑ เมล็ด

 กระสุนพรานมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ ขึ้นในป่าพรุ ในต่างประเทศพบที่พม่า กัมพูชา และภูมิภาคมาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
กระสุนพราน
ชื่อวิทยาศาสตร์
Elaeocarpus macrocerus (Turcz.) Merr.
ชื่อสกุล
Elaeocarpus
คำระบุชนิด
macrocerus
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Turczaninow, Porphir Kiril Nicolai Stepanowitsch
- Merrill, Elmer Drew
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Turczaninow, Porphir Kiril Nicolai Stepanowitsch (1796-1863)
- Merrill, Elmer Drew (1876-1956)
ชื่ออื่น ๆ
ต้นหยงป่า (นราธิวาส)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.จำลอง เพ็งคล้าย