กระทืบยอบ

Biophytum sensitivum (L.) DC.

ชื่ออื่น ๆ
คันร่ม, เช้ายอบ, ไมยราบ (กลาง); จิยอบต้นตาล (เหนือ); หัวใจไมยราบ (ใต้)
-

กระทืบยอบชนิดนี้มีลักษณะทั่วไปคล้ายคลึงกับชนิด B. petersianum มาก ต่างกันตรงที่ชนิดนี้มีลำต้นสูงถึง ๓๕ ซม.

 ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ แกนกลางยาว ๕-๑๐ ซม. มีใบย่อย ๗-๑๒ คู่ รูปรีแกมรูปขอบขนาน ก้านช่อดอก อาจยาวได้ถึง ๑๔ ซม. ก้านดอกสั้นมาก กลีบเลี้ยงสั้นกว่ากลีบดอกเล็กน้อย และยาวกว่าผล ๑-๒ เท่า กลีบดอกสีเหลืองมีเส้นสีม่วงตามยาวตรงปลายกลีบ

 กระทืบยอบชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทั่วทุกภาค ขึ้นในที่ร่มค่อนข้างขึ้น ตามริมน้ำ บนพื้นที่ระดับน้ำทะเลจนถึงสูงประมาณ ๕๐๐ ม.

 ในฟิลิปปินส์ใช้น้ำต้มจากรากกินแก้โรคหนองในและโรคนิ่วในถุงน้ำดี น้ำต้มจากทั้งต้นแก้โรคเบาหวาน (Veldkamp, 1971) ในประเทศไทยใช้ทั้งต้นต้มน้ำกินแก้ไข้ดับพิษร้อน ต้นและใบตำพอกฝี (สมาคมโรงเรียนแพทย์แผนโบราณ สํานักวัดพระเชตุพนฯ, ๒๕๐๗)

 ทั้ง ๓ ชนิด เมื่อถูกกระทบใบจะหุบลง

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
กระทืบยอบ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Biophytum sensitivum (L.) DC.
ชื่อสกุล
Biophytum
คำระบุชนิด
sensitivum
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Linnaeus, Carl von
- Candolle, Augustin Pyramus de
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Linnaeus, Carl von (1707-1778)
- Candolle, Augustin Pyramus de (1778-1841)
ชื่ออื่น ๆ
คันร่ม, เช้ายอบ, ไมยราบ (กลาง); จิยอบต้นตาล (เหนือ); หัวใจไมยราบ (ใต้)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ยิ่งยง ไพสุขศานติวัฒนา