กระดาดดำเป็นไม้ล้มลุก สูง ๑-๒ ม. ลำต้นเป็นข้อสั้น ๆ และมีหัวคล้ายหัวเผือกงอกออกโดยรอบ

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน สีเขียวเข้มหรือม่วง รูปไข่หรือรูปไข่แกมรี กว้าง ๑๕-๑๗ ซม. ยาว ๐.๓-๑ ม. ปลายเรียวแหลม โคนเป็นรูปสามเหลี่ยม ปลายป้านและไม่เท่ากัน เว้าลึกแคบคล้ายเลี้ยงลูกศร ขอบเรียบ เส้นใบสีเขียวอ่อน แผ่นใบด้านล่างอาจมีสีเขียวอมเหลืองแต้มสีม่วง เส้นแขนงใบมีจุดใส มี ๖-๘ เส้น ขนานกัน ก้านใบกลม โคนใหญ่ มีกาบหุ้มใบอยู่ครึ่งหนึ่ง สีม่วงเข้มหรือเขียวอมเหลือง ยาว ๐.๓-๑ ม.

 ช่อดอกเป็นแท่งยาว ลักษณะคล้ายดอกบอน ดอกออกด้านข้างและสั้น ก้านช่อดอกอวบ ยาว ๓๐-๖๐ ซม. กาบหุ้มช่อดอกยาว ๑๕-๒๕ ซม. ส่วนบนเป็นรูปเรือปลายแหลมสีเขียวอมเหลือง มีเส้นสีม่วงพาดไปตามยาว โคนกาบคอดซ้อนกันคล้ายหลอดหุ้มส่วนล่างของช่อดอก ช่อดอกส่วนบนเรียวปลายมน เป็นดอกเพศผู้สีเทาเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอ่อน ยาว ๑๐-๑๕ ซม. ส่วนกลางสีชมพูหรือม่วง ยาว ๓-๕ ซม. เป็นส่วนที่ไม่มีดอก ดอกเพศเมียอยู่ส่วนล่างของช่อดอก สีเขียวอมเหลือง ยาว ๓-๕ ซม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ

 กระดาดดำมีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาเขตร้อน นำเข้ามาปลูกในประเทศไทยเป็นไม้ประดับ หัวด้านข้างหรือตะเกียงใช้เป็นอาหารได้เช่นเดียวกับเผือก ใบและก้านกินได้