ตังหนน้ำ

Calophyllum rupicola Ridl.

ไม้ต้น ทุกส่วนมียางสีขาวขุ่น ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปรีหรือรูปรีแกมรูปขอบขนานถึงรูปขอบขนาน เส้นแขนงใบจำนวนมาก เรียงถี่ขนานกัน ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกสีขาว ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง ทรงรูปไข่กว้างถึงรูปทรงค่อนข้างกลม สุกสีเหลือง เมล็ดรูปคล้ายผลใบและช่อดอก

ตังหนน้ำเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๑๕ ม. ทุกส่วนมียางสีขาวขุ่น

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปรีหรือรูปรีแกมรูปขอบขนานถึงรูปขอบขนาน กว้าง ๒-๔ ซม. ยาว ๖-๑๔ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม โคนรูปลิ่ม ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน บางครั้งมีไขปกคลุมด้านบนของแผ่นใบ เส้นกลางใบนูนชัดทางด้านล่าง เส้นแขนงใบจำนวนมาก เรียงถี่ขนานกันก้านใบยาว ๐.๗-๑.๒ ซม.

 ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบใกล้ปลายยอด ยาว ๑-๑.๗ ซม. มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาล แต่ละช่อมีประมาณ ๗ ดอก ก้านดอกยาว ๓-๗ มม. ดอกสีขาว กลีบรวม ๔ กลีบ เรียงเป็น ๒ ชั้น กลีบรวมคู่นอกรูปไข่ กว้างประมาณ ๒.๒ มม. ยาว ๒.๗-๓ มม. ด้านนอกมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลเป็นแถบ กลีบรวมคู่ในรูปรีแกมรูปขอบขนานกว้างประมาณ ๑.๕ มม. ยาว ๔-๕ มม. เกลี้ยง เกสรเพศผู้


ประมาณ ๕๐ เกสร ก้านชูอับเรณูเรียว ยาวประมาณ ๓ มม. อับเรณูติดที่ฐาน มี ๒ พู รูปขอบขนานแกมรูปรีถึงรูปขอบขนาน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปทรงค่อนข้างกลมยาว ๑.๒-๑.๖ มม. เกลี้ยง มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง ทรงรูปไข่กว้างถึงรูปทรงค่อนข้างกลม กว้าง ๐.๖-๑ ซม. ยาว ๐.๘-๑.๒ ซม. สุกสีเหลือง เมล็ดรูปคล้ายผล

 ตังหนน้ำมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยเฉพาะทางภาคใต้ตอนล่าง พบตามป่าพรุและป่าดิบชื้นโดยเฉพาะตามริมน้ำ

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ตังหนน้ำ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Calophyllum rupicola Ridl.
ชื่อสกุล
Calophyllum
คำระบุชนิด
rupicola
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Ridley, Henry Nicholas
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1855-1956)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ผศ. ดร.สราวุธ สังข์แก้ว และ ดร.อัจฉรา ตีระวัฒนานนท์