ตังหนเขา

Calophyllum touranense Gagnep. ex P. F. Stevens

ไม้ต้น ทุกส่วนมียางใสสีเหลืองคล้ายน้ำผึ้ง ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่แกมรูปรีหรือรูปรีแกมรูปขอบขนานถึงรูปใบหอก เส้นแขนงใบจำนวนมาก เรียงถี่ขนานกัน ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามปลายยอดและซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกสีขาว ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลม สุกสีเขียวแกมสีเหลือง เมล็ดรูปคล้ายผล

ตังหนเขาเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๒๕ ม. ทุกส่วนมียางใสสีเหลืองคล้ายน้ำผึ้ง

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่แกมรูปรีหรือรูปรีแกมรูปขอบขนานถึงรูปใบหอก กว้าง ๒-๔ ซม. ยาว ๖-๑๒ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนรูปลิ่มถึงค่อนข้างสอบเรียว ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน เส้นแขนงใบจำนวนมาก เรียงถี่ขนานกัน ก้านใบยาว ๑.๕-๒.๕ ซม.

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามปลายยอดและซอกใบใกล้ปลายยอด ยาว ๕-๑๐ ซม. มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลอ่อน แต่ละช่อมี ๗-๑๖๕ ดอก ก้านดอกยาว ๐.๕-๑.๓ ซม. ดอกสีขาว กลีบรวม ๘ กลีบ เรียงเป็น ๔ ชั้น


กลีบรวมคู่นอกรูปรีกว้างถึงค่อนข้างกลม กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๔.๕-๕ มม. ด้านนอกมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลโดยเฉพาะใกล้โคนกลีบดอก กลีบรวมคู่ถัดไปรูปรีกว้าง กว้าง ๔-๕ มม. ยาว ๖-๗ มม. ด้านนอกมีขนสั้น กลีบรวมคู่ในสุด ๒ คู่ มีรูปร่างและขนาดใกล้เคียงกัน รูปขอบขนานแกมรูปรีหรือรูปรีแกมรูปไข่ กว้าง ๔-๕ มม. ยาว ๖-๗ มม. ด้านนอกมีขนสั้นเล็กน้อย เกสรเพศผู้จำนวนมาก ก้านชูอับเรณูเรียว ยาว ๔-๕ มม. อับเรณูติดที่ฐาน มี ๒ พู รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปทรงค่อนข้างกลม ยาว ๒-๓ มม. เกลี้ยงมี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลมยาว ๒-๒.๕ ซม. สุกสีเขียวแกมสีเหลือง เมล็ดรูปคล้ายผล

 ตังหนเขามีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และภาคตะวันตกเฉียงใต้ พบตามป่าดิบชื้น ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๗๐๐-๑,๒๐๐ ม. ออกดอกเดือนมกราคมถึงมีนาคม เป็นผลเดือนกันยายนถึงตุลาคม ในต่างประเทศพบที่เวียดนาม

 ประโยชน์ เนื้อไม้ใช้สร้างบ้าน.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ตังหนเขา
ชื่อวิทยาศาสตร์
Calophyllum touranense Gagnep. ex P. F. Stevens
ชื่อสกุล
Calophyllum
คำระบุชนิด
touranense
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Gagnepain, François
- Stevens, Peter Francis
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Gagnepain, François (1866-1952)
- Stevens, Peter Francis (1944-)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ผศ. ดร.สราวุธ สังข์แก้ว และ ดร.อัจฉรา ตีระวัฒนานนท์