จันทน์ผาเป็นพืชคล้ายไม้ต้น สูง ๕-๑๕ ม. ลำต้นอาจแยกแขนง ปล้องสั้น เปลือกต้นสีขาวอมเทาเมื่อแก่สีน้ำตาลอมเทา เรียบ รอยแผลใบเห็นชัด
ใบเดี่ยว เรียงเวียนเป็นกระจุกแน่นที่ปลายกิ่งหรือปลายลำต้น รูปใบหอกแคบถึงรูปรีแคบ กว้าง ๒-๕ ซม. ยาว ๐.๓-๑ ม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม โคนแคบสีออกแดง แผ่เป็นกาบใบโอบหุ้มลำต้น ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ผิวมักย่นเป็นลูกฟูก เส้นกลางใบด้านปลายใบนูนทางด้านล่าง ด้านบนเรียบ เส้นใบขนานกันจากโคนถึงปลายใบ ไม่มีเส้นแขนงใบ
ช่อดอกแบบช่อแยกแขนงหลายชั้น ออกที่ปลายยอด ยาวมากกว่า ๔๐ ซม. แกนกลางช่อมีขนนุ่มหนาแน่น ดอกที่ช่อย่อยออกเป็นกระจุก มี ๒-๗ ดอก ก้านดอกยาว ๓-๖ มม. ปลายมีข้อต่อ วงกลีบรวมสี
ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๐.๘-๑.๒ ซม. สุกสีส้มมี ๑-๓ เมล็ด
จันทน์ผามีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยเกือบทุกภาค พบบนเขาหินปูน ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๑,๗๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนมีนาคมถึงกันยายน ในต่างประเทศพบที่จีน กัมพูชาและเวียดนาม
ประโยชน์ เนื้อไม้ที่มีเชื้อราลงมีสีแดง เรียกว่าจันทน์แดง ใช้เป็นสมุนไพร.