เข็มทองเป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง ๒ ม. แตกกิ่งค่อนข้างโปร่ง เปลือกเรียบ สีน้ำตาลแดง
ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปขอบขนานแกมรูปไข่หรือรูปใบหอกแกมรูปไข่ กว้าง ๓-๓.๕ ซม. ยาว ๑๐-๑๖ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนสอบแหลม ขอบเรียบแผ่นใบค่อนข้างหนาและเป็นคลื่น ด้านบนเป็นมัน สีเขียวอมเหลือง ด้านล่างสีอ่อนกว่าด้านบนเล็กน้อย เส้นแขนงใบมีประมาณข้างละ ๘ เส้น ปลายโค้งและเชื่อมกันใกล้ขอบใบเห็นไม่ชัด ก้านใบยาวประมาณ ๕ มม. หูใบระหว่างก้านใบมี ๑ คู่ รูปสามเหลี่ยม ปลายแหลมแข็ง ยาวประมาณ ๓ มม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกเชิงประกอบ ออกที่ปลายกิ่งกว้างและยาวประมาณ ๘ ซม. ก้านช่อดอกและก้านช่อย่อยสีแดงอมส้ม ยาว ๑-๑.๕ ซม. กลีบเลี้ยงสีส้ม รูปถ้วยขนาดเล็ก ปลายแยกเป็น ๔ แฉก กลีบดอกเมื่อแรกบานเป็นสีส้มแล้วเปลี่ยนเป็นสีแดงอมส้ม รูปหลอดแคบ ปากบานโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด กว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๓ ซม. ปลายแยกเป็น ๔ แฉก รูปรี กว้างประมาณ ๖ มม. ยาวประมาณ ๑.๒ ซม. ปลายแหลม แฉกกลีบ
ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงกลม มักมี ๒ พู เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ ซม. เนื้อนุ่ม สุกสีดำ เมล็ดรูปครึ่งวงกลม มี ๑-๒ เมล็ด
เข็มทองเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดในเกาะชวา ประเทศอินโดนีเซีย นำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไปในเอเชียเขตร้อน ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี.