ชื่ออื่น ๆ

รองเท้านารีคางกบคอแดง (ทั่วไป)

คางกบคอแดงเป็นกล้วยไม้ดินพวกรองเท้านารีเจริญทางด้านข้าง รากออกจากโคนต้น มีจำนวนมากเป็นเส้นอวบยาวและไม่แยกแขนง ผิวมีขนสีนํ้าตาลอ่อนต้นสั้น มีโคนใบหุ้ม

 ใบเดี่ยว มี ๕-๘ ใบ เรียงสลับและซ้อนกัน รูปขอบขนานแกมรูปรี กว้าง ๒-๔ ซม. ยาว ๗-๒๕ ซม. แผ่นใบค่อนข้างหนานุ่ม ด้านบนมีจุดประหรือมีลายคล้ายตารางสีเขียวเข้มสลับสีเขียวอ่อน ด้านล่างสีเขียวอมขาว ไม่มีลาย โคนใบมักมีสีม่วงและมีขนละเอียดประปราย ปลายมน ปลายสุดยื่นเป็นติ่งสั้น มีหยักซี่ฟัน ๓ หยัก

 ช่อดอกออกที่ยอด มักมีดอกเจริญเพียง ๑ ดอก ก้านช่ออยูในแนวตั้ง สีเขียวอมม่วงคล้ำ ยาว ๑๗-๔๘ ซม. มีขนละเอียดนุ่มตลอดก้าน ใบประดับสีเขียว รูปใบหอกกว้าง ๕-๗ มม. ยาว ๑.๕-๒.๑ ซม. มีขนละเอียดทางด้านนอกและที่ขอบ ดอกขนาด ๖-๑๐ ซม. (วัดจากปลายกลีบดอก) กลีบเลี้ยงมี ๓ กลีบแต่เห็นเพียง ๒ กลีบ สีเขียวนวล มีเส้นกลีบสีเขียวเข้ม กลีบเลี้ยงกลีบบนรูปคล้ายช้อน มักโค้งไปทางด้านหน้า กว้าง ๒-๓.๒ ซม. ยาว ๒.๗-๔.๕ ซม. ปลายสอบแหลม ขอบกลีบช่วงปลายม้วนลงเล็กน้อย แต่ช่วงโคนขอบม้วนขึ้น โคนกลีบสีม่วงอ่อน กลีบเลี้ยงด้านข้างเชื่อมติดกันตลอดเป็นอันเดียวรูปรีคล้ายเรือ กว้าง ๑-๑.๕ ซม. ยาว ๒-๓ ซม. กลีบดอก ๓ กลีบ กลีบด้านข้างสีชมพูอมม่วงอ่อนรูปใบหอกกลับ กว้าง ๑.๒-๑.๘ ซม. ยาว ๔.๔-๕.๘ ซม. ปลายแหลมหรือมีจักคล้ายฟันเลื่อย ๓ จัก เส้นกลีบมีทั้งสีเขียวและสีม่วง ช่วงโคนกลีบเบี้ยว ซีกบนกว้างขอบเป็นคลื่นและมีจุดประสีม่วง ซีกล่างแคบ ขอบเรียบ กลีบปากรูปคล้ายถุง สีม่วงอ่อน มีเส้นกลีบสีม่วงรูปขอบขนาน ปลายมนหรือหยักเป็นร่องตื้น ยาว ๓.๖-๔.๖ ซม. ปากถุงผายออกเล็กน้อย มีหยักตื้น ๓ หยัก ขอบสีเหลืองหรือสีเหลืองอมเขียว มีขน เกสรเพศผู้ ๓ เกสร เกสรที่เป็นหมันเป็นแผ่นค่อนข้างกลมอยู่ที่ปลายสุดของเส้าเกสร กว้าง ๘-๙ มม. ยาว ๗-๙ มม. ผิวมัน ขอบด้านหน้าเว้าเป็นวง ปลายแหลมและโค้งเข้าขอบด้านในเว้าตื้น เกสรเพศผู้ที่สมบูรณ์มี ๒ เกสร อยู่ทางด้านข้างของเส้าเกสรใต้เกสรเพศผู้ที่เป็นหมันกลุ่มเรณูเป็นก้อนนุ่มคล้ายแป้งเปียก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบรูปทรงกระบอก ความยาวรวมก้านดอก ๓-๖ ซม. มี ๑ ช่อง ออวุลจำนวนมาก ก้านดอกและรังไข่มักโค้งไปจากแนวแกนช่อดอก ยอดเกสรเพศเมียหยักเป็นพูตื้น ๆ ๓ พู อยู่ใต้แผ่นเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกระบอก หัวท้ายรี กว้าง ๕-๗ มม. ยาว ๔-๕ ซม. เมล็ดเล็กเป็นผง มีจำนวนมาก

 คางกบคอแดงมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือพบขึ้นตามใบไม้ผุหรือตามซอกหินในที่มีร่มเงา ที่สูงจากระดับนํ้าทะเล ๔๐๐-๑,๕๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนมกราคมถึงมีนาคม ในต่างประเทศพบที่จีนตอนใต้และภูมิภาคอินโดจีน.