ด้ามมีดเป็นไม้ต้น สูง ๑๐-๑๕ ม. เส้นผ่าน ศูนย์กลาง ๑๐-๒๕ ซม. ลำต้นแตกกิ่งเป็นพุ่มสูง เรือนยอด แน่นเป็นรูปทรงกลม เปลือกหนาสีน้ำตาลเข้ม เรียบ มี กลิ่นฉุนเฉพาะตัว กิ่งอ่อนมีขนบาง ๆ สีน้ำตาล กิ่งแก่ ค่อนข้างเรียบ
     ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปรี กว้าง ๔- ๑๒ ซม. ยาว ๑๕-๓๐ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนสอบ ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบหนาคล้ายแผ่น หนัง ด้านบนเกลี้ยง สีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีอ่อนกว่า มีขนเล็กน้อย เส้นกลางใบมีขน เส้นแขนงใบข้างละ ๑๑- ๑๔ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห เห็นชัดทางด้านล่าง ก้ า นใบยาว ๐.๗-๑.๕ ซม. เกลี้ยง
     ดอกเดี่ยวหรือเป็นช่อแบบช่อกระจุก มี ๑-๔ ดอก ออกนอกซอกใบหรือตรงข้ามใบใกล้ปลายยอด ก้านช่อ สั้นมาก ยาวประมาณ ๑ มม. มีขนเล็กน้อย ช่วงดอกบาน มีกลิ่นหอมเล็กน้อย ก้านดอกยาว ๔-๗ มม. เกลี้ยงหรือ มีขนเล็กน้อย กลีบเลี้ยง ๓ กลีบ สีเขียว รูปไข่ ยาว ๔- ๗ มม. กลีบดอกหนา สีขาวนวล มี ๖ กลีบ เรียงเป็น ๒ ชั้น ชั้นละ ๓ กลีบ ลักษณะและขนาดใกล้เคียงกัน กลีบ ชั้นนอกรูปแถบ กว้าง ๔-๗ มม. ยาว ๑.๒-๓.๓ ซม. โคน กลีบห่อเป็นกระพุ้ง ปลายกลีบกระดกกลับ กลีบชั้นใน รูปแถบ ขนาดเล็กและแคบกว่ากลีบชั้นนอก เกสรเพศผู้ ๖๖-๖๘ เกสร ยาว ๑.๕-๒.๕ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มีจำนวนมาก แต่ละรังไข่ยาว ๒.๕-๔ มม. มีก้านรังไข่ มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑๔-๑๙ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้น ยอดเกสรเพศเมียขนาดเล็ก

     ผลแบบผลกลุ่ม ก้านช่อผลยาวประมาณ ๕ มม. ผลย่อยแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกระบอก เส้นผ่านศูนย์กลาง ๓-๔ ซม. ยาว ๔-๗ ซม. เปลือกหนา และมีขนเล็กน้อย ใต้ผลมีรอยสันตามแนวยาว สุกสีแดง ก้านผลย่อยยาว ๐.๗-๑.๓ ซม. เมล็ดเรียง ๒ แถว มี ๑๑- ๑๕ เมล็ด แต่ละเมล็ดมีร่องตามแนวยาวรอบเมล็ด
     ด้ามมีดมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทย ทางภาคเหนือและภาคตะวันตกเฉียงใต้ พบตามป่าดิบชื้น ที่สูงจากระดับทะเล ๒๐๐-๙๐๐ ม. ออกดอกเดือนมีนาคม ถึงพฤษภาคม ผลแก่เดือนตุลาคมถึงมกราคม ในต่างประเทศ พบที่อินเดียและเมียนมา.