ดาบเศรษฐีเป็นไม้ล้มลุกหลายปี สูงได้ถึง ๑ ม. มีทั้งที่ขึ้นบนดินและอิงอาศัย ลำต้นมักสั้นมาก
     ใบเดี่ยว เรียงเวียนที่โคนต้นเป็นกระจุกหลวม ๆ แบบกุหลาบซ้อน มีประมาณ ๒๐ ใบ รูปแถบถึงรูปขอบ ขนาน กว้าง ๓-๖.๕ ซม. ยาว ๒๐-๖๐ ซม. พบบ้างที่ยาว ได้ถึง ๘๐ ซม. มีสีตั้งแต่สีเขียวอ่อน สีเขียวอมน้ำเงิน ไป จนถึงสีแดงอมม่วง มีลายเป็นแถบตามขวางสีขาวนวล สีเขียวเข้ม สีม่วง หรือสีน้ำตาลอมแดง ปลายแหลม ขอบ เรียบ แผ่นใบหนาและแข็ง โคนใบเป็นกาบเรียงซ้อนกัน ทำให้ตรงกลางมีลักษณะคล้ายถ้วย ช่วยเก็บกักน้ำและ ธาตุอาหาร เส้นใบจำนวนมาก เรียงขนานจากโคนถึงปลาย ใบ เห็นไม่ชัดทั้ง ๒ ด้าน
     ช่อดอกแบบช่อกระจะคล้ า ยช่อเชิงลด ออกเดี่ยว ที่ปลายยอด ไม่แตกแขนง รูปใบหอกหรือรูปคล้ายดาบ แบน กว้างประมาณ ๖ ซม. ยาว ๓๐-๕๐ ซม. ตั้งขึ้น มี ใบประดับสีแดงสด สีแดงอมส้ม หรือสีเหลือง ค่อนข้าง บาง รูปคล้ายเรือ ปลายแหลม เรียงสลับระนาบเดียวซ้อน กันแน่นเป็น ๒ แถว ก้านช่อดอกยาวประมาณ ๓๐ ซม. มีดอกออกมาจากซอกใบประดับซอกละ ๑ ดอก ก้าน ดอกสั้นมาก กลีบเลี้ยงสีเหลือง โคนเชื่อมติดกันเล็กน้อย ปลายแยกเป็น ๓ แฉก ปลายกลีบแต้มสีแดง ติดทน กลีบ ดอกสีเหลือง ยาว ๓-๘ ซม. โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น ๓ แฉก มีรยางค์คล้ายเกล็ด ๒ เกล็ดอยู่ที่ โคนกลีบด้านใน เกสรเพศผู้ ๖ เกสร เรียงเป็น ๒ ชั้น ติดอยู่ บนกลีบดอก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ รูปขอบขนาน มี ๓ ช่อง มีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้น ยอดเกสร เพศเมียมี ๓ แฉก มักบิดเป็นเกลียว
     ผลแบบผลแห้งแตกตามรอยประสาน มีกลีบเลี้ยง ติดทน เมล็ดจำนวนมาก ปลายยาวคล้ายหาง มีกลุ่มขน ยาวนุ่ม
     ดาบเศรษฐีเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิด ที่ตรินิแดด เวเนซูเอลาตะวันออกถึงกายอานา นำเข้าไปปลูก ในยุโรปเมื่อ พ.ศ. ๒๓๘๓ และแพร่กระจายทั่วไป ช่อดอก อยู่ทนนานหลายเดือน ส่วนดอกแต่ละดอกบานเพียงวัน เดียว นิยมปลูกเป็นไม้ประดับภายในอาคาร.