ช่อดาราจักรเป็นไม้ล้มลุกกึ่งไม้พุ่มปีเดียว สูงได้ถึง ๑.๔ ม. ลำต้นตั้งตรง เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ ซม. ส่วนล่างค่อนข้างแข็ง ภายในกลวง แตกกิ่งโปร่ง กิ่งช่วงบนเป็นเหลี่ยม ทุกส่วนมีขนต่อมเหนียวขนาดเล็กหนาแน่น รากเป็นกระจุกฝอย

 ใบเดี่ยว ช่วงบนเรียงตรงข้าม ช่วงล่างมักเรียงสลับ รูปหัวใจ กว้าง ๔-๙ ซม. ยาว ๘-๑๕ ซม. ปลายแหลมหรือเรียวแหลม โคนรูปหัวใจ มักเบี้ยว ขอบจักฟันเลื่อยซ้อน มีขนต่อมเหนียว เส้นแขนงใบข้างละ ๘-๑๑ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห ก้านใบยาว ๔-๑๔ ซม. ก้านของใบล่างยาวกว่าก้านใบที่อยู่ช่วงบน

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ แต่ละซอกมี ๑-๒ ช่อ แต่ละช่อมีดอกจำนวนมาก ดอกออกเป็นคู่ แกนกลางช่อยาว ๒-๔ ซม. ก้านช่อยาว ๒-๓ ซม. เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๕ มม. มีขนต่อมเหนียวหนาแน่น ใบประดับและใบประดับย่อยรูปเส้นด้ายยาวประมาณ ๒ มม. ดอกสีขาวอมม่วงอ่อน กลีบเลี้ยงสีเขียว โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น ปลายแยกเป็น ๕ แฉก คล้ายรูปดาว แฉกรูปขอบขนานหรือรูปไข่กลับกว้าง กว้าง ๑-๑.๕ มม. ยาว ๓-๓.๕ มม. ปลายแหลม แฉกคุ่มโค้งและยับย่นเล็กน้อย มีเส้นแฉกหนาตามแนวยาว ๓ เส้น มีขนต่อมเหนียวประปราย กลีบดอกรูปปากเปิด โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด รูปเกือบกลม ยาว ๓-๔ มม. ปลายแยกเป็น ๒ ซีก ซีกบนเชื่อมกันเป็นแอ่ง ปลายสุดแยกเป็น ๒ แฉก รูปคล้ายสามเหลี่ยมสั้น ไม่สมมาตร ขอบแฉกหนา ค่อนข้างโค้งและม้วนพับออกด้านนอกปลายแฉกแต่ละข้างเกือบจดชิดกัน ด้านในมีขนอุยสีขาวหนาแน่น ซีกล่างเชื่อมต่อเป็นแผ่นยาว กลางแผ่นจนถึงปลายแฉกกลางและโคนแฉกมีขนครุยค่อนข้างยาวสีขาวอมม่วงอ่อนหนาแน่น ปลายแผ่นแยกเป็น ๓ แฉก แฉกข้าง ๒ แฉก รูปไข่กว้างหรือรูปรี กว้าง

ประมาณ ๑.๕ มม. ยาวประมาณ ๓ มม. ปลายมนกลม แฉกกลางรูปครึ่งวงกลม ค่อนข้างสั้น มีขนครุยและม้วนพับออกด้านนอก เห็นไม่ชัด ก้านดอกยาวประมาณ ๑ ซม. เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๐.๒ มม. มีขนต่อมเหนียวหนาแน่น เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ที่สมบูรณ์ ๒ เกสร ก้านชูอับเรณูเป็นข้องอ สีขาวหรือสีม่วงอ่อน อับเรณูสีม่วงอ่อน เกสรเพศผู้ที่เหลืออีก ๓ เกสร เป็นหมัน ลดรูปเหลือเป็นติ่งขนาดเล็กอยู่ใกล้โคนหลอดกลีบดอก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปทรงกระบอกสั้นหรือรูปครึ่งวงกลม สีเขียว ยาวประมาณ ๒ มม. มีขนต่อมหนาแน่น มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียสีขาวหรือสีม่วงอ่อน มีขนต่อมประปราย ปลายยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกระบอก กว้าง ๒-๓ มม. ยาว ๐.๘-๑.๒ ซม. เมื่อแก่บิดเป็นเกลียว มีขนต่อมเหนียวกระจายทั่วไป มีกลีบเลี้ยง ก้านยอดเกสรเพศเมีย และยอดเกสรเพศเมียติดทน ก้านผลกว้างประมาณ ๐.๓ มม. ยาวประมาณ ๑.๒ ซม. เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก

 ช่อดาราจักรเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทยมีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคใต้ พบตามหน้าผาหินปูนที่ชื้นและค่อนข้างร่มรำไร ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๔๐๐ ม. ออกดอกเดือนมิถุนายนถึงตุลาคม เป็นผลเดือนกรกฎาคมถึงมกราคม.