ดาดหางนกกะลิงเป็นไม้ล้มลุกหลายปี ลำต้น ใต้ดินเป็นหัวค่อนข้างกลม มีรากเรียวเล็ก จำนวนมาก ลำต้น เหนือดินกึ่งตั้งตรง สูง ๑๐-๒๐ ซม. อวบน้ำ สีเขียวอ่อน หรือสีแดงเข้ม เกลี้ยงหรือมีขนสั้นแข็ง
     ใบเดี่ยว เรียงเวียน มี ๒-๓ ใบ รูปใบหอกแกมรูปไข่ กว้าง ๖-๘ ซม. ยาว ๑๐-๑๖.๕ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนรูปหัวใจเบี้ยว ขอบค่อนข้างเรียบ หยักละเอียด หรือ เว้าตื้นเป็น ๓-๔ แฉก ปลายแฉกเป็นติ่งแหลม แผ่นใบ ไม่สมมาตร อวบน้ำ เมื่อแห้งบางคล้ายกระดาษ ด้านบน สีเขียวสว่าง สีเขียวเข้ม หรือสีดำแกมสีเขียว มีขนเล็ก น้อย ด้านล่างสีเขียวอ่อนหรือสีม่วงแดง มีขนสั้นแข็ง เส้น ใบจากโคนใบ ๓ เส้น เห็นชัดทางด้านล่าง ก้านใบสีเขียวอ่อน เมื่อแห้งสีน้ำตาลอมม่วงแดง ยาว ๑-๖ ซม. หูใบสี เขียวอ่อน รูปใบหอก กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๕-๗ มม. ขอบ เรียบและเป็นคลื่น ปลายแหลม ติดทน

     ดอกแยกเพศร่วมต้นร่วมช่อ ช่อดอกแบบช่อ กระจุกด้านเดียว ออกที่ปลายกิ่ง ยาว ๗-๑๑ ซม. ดอก เพศผู้ ๘-๑๐ ดอก ดอกเพศเมีย ๒-๔ ดอก ใบประดับร่วง ง่าย ใบประดับย่อยรูปเรือ กว้างได้ถึง ๑.๕ มม. ยาว ๑- ๑.๕ มม. สีเขียวอ่อนและมีลายเส้นสีแดง ดอกสีขาวและ มีลายเส้นสีแดง ดอกเพศผู้มีก้านดอกยาว ๐.๘-๑.๕ ซม. มีกลีบรวม ๔ กลีบ เรียงเป็น ๒ วง กลีบวงนอก ๒ กลีบ รูปขอบขนานแกมรูปไข่ กว้าง ๐.๖-๑ ซม. ยาว ๐.๖- ๑.๕ ซม. ปลายมน ขอบเรียบ ด้านนอกมีขนหนาแน่น บริเวณกึ่งกลางของกลีบ กลีบวงใน ๒ กลีบ รูปไข่กลับ กว้าง ๒-๖ มม. ยาว ๐.๕-๑.๒ ซม. ปลายมน ขอบเรียบ เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน เกสรเพศผู้จำนวนมาก สีเหลือง เป็น กระจุก ก้านชูเกสรเพศผู้ยาวประมาณ ๓ มม. ก้านชู อับเรณูยาว ๐.๓-๐.๕ มม. อับเรณูรูปไข่ ยาวประมาณ ๑ มม. เชื่อมกันที่ฐานและแตกเป็นร่องสั้นที่ปลาย ดอก เพศเมียมีก้านดอกยาว ๔-๗ มม. กลีบรวม ๕ กลีบ ขนาด ไม่เท่ า กัน รูปไข่กลับ กว้ า ง ๕-๗ มม. ยาว ๑-๑.๒ ซม. ด้านในเกลี้ยง ด้านนอกมีขนเป็นกระจุก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลขนาดเล็กจำนวนมาก มี ๓ ปีก ขนาดไม่เท่ากัน สีเขียวอ่อนและมีลายเส้นสีแดง ก้าน ยอดเกสรเพศเมีย ๒ ก้าน ยาว ๐.๕-๑ ซม. ยอดเกสร เพศเมียสีเหลือง รูปไต บิดเป็นเกลียว

     ผลแบบผลแห้งแตก ห้อยลง สีเขียวอ่อนและ มีลายเส้นสีแดง ส่วนที่เป็นผลไม่รวมปีกทรงรูปไข่ ผลแก่ สีน้ำตาลอ่อน กว้าง ๑-๑.๒ ซม. ยาว ๑.๘-๒ ซม. ปีก ด้านข้าง ๒ ปีกรูปสามเหลี่ยม โค้งไปตามความยาวของ ผล สูงประมาณ ๑ ซม. อีก ๑ ปีกรูปสามเหลี่ยม ไม่ สมมาตร สูงประมาณ ๒ ซม. เมล็ดขนาดเล็ก รูปกระสวย มีจำนวนมาก
     ดาดหางนกกะลิงจัดเป็นพรรณไม้หายากของ ประเทศไทย มีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคใต้ พบใน ป่าดิบ บริเวณริมลำธารบนภูเขาหินปูนที่มีความชื้นสูง ที่สูงจากระดับทะเล ๑๐๐-๒๐๐ ม. ออกดอกเดือน พฤษภาคมถึงพฤศจิกายน เป็นผลเดือนพฤศจิกายนถึง มกราคม ในต่างประเทศพบที่มาเลเซียตอนใต้.