ไม้พุ่ม เมื่ออ่อนลำต้นเรียบและมีขนสั้นหนาแน่น เมื่อแก่มีสีน้ำตาลและแตก ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม แต่ใบที่อยู่ ตรงข้ามแต่ละคู่มักลดรูปเหลือเป็นเกล็ดสลับกัน ดูคล้ายเรียงสลับระนาบเดียว แผ่นใบรูปรี รูปรีแคบ หรือรูป ไข่กลับ ช่อดอกแบบช่อกระจุก มักออกตามซอกใบที่ลดรูปเป็นเกล็ดเหนือรอยแผลใบ มักออกเป็นคู่ ดอกสีขาว หรือสีชมพูอ่อน มักมีแถบสีชมพูอมม่วงยาวตั้งแต่ในหลอดกลีบดอกจนถึงแฉกล่าง ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึง หลายเมล็ด ค่อนข้างแข็ง รูปทรงรีหรือทรงรีแคบ สีน้ำตาล มีกลีบเลี้ยงและก้านยอดเกสรเพศเมียติดทน เมล็ด ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
ดาดวลัยเป็นไม้พุ่ม สูง ๑-๓ ม. เมื่ออ่อนผิวลำต้น เรียบและมีขนสั้นหนาแน่น เมื่อแก่มีสีน้ำตาลและแตก
ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม แต่ใบที่อยู่ตรงข้ามแต่ละคู่ มักลดรูปเหลือเป็นเกล็ดสลับกัน ดูคล้ายเรียงสลับระนาบ เดียว รูปรี รูปรีแคบ หรือรูปไข่กลับ กว้าง ๕-๕.๕ ซม. ยาว ๑๘-๔๐ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนรูปลิ่ม อาจเบี้ยว ขอบจักฟันเลื่อย ๒ ชั้น แผ่นใบค่อนข้างหนาคล้ายแผ่น หนัง ไม่สมมาตร ด้านบนเกลี้ยงหรือเกือบเกลี้ยง ด้านล่าง มีขนสีน้ำตาลตามเส้นใบ เส้นแขนงใบข้างละ ๑๒-๑๔ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห เห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๑.๕-๓ ซม.
ช่อดอกแบบช่อกระจุก มักออกตามซอกใบที่ลด รูปเป็นเกล็ดหรือเหนือรอยแผลใบ แต่ละช่ออาจมีมากกว่า ๔ ดอก มักออกเป็นคู่ ก้านช่อดอกยาวน้อยกว่า ๕ มม. หรือไร้ก้าน ใบประดับเรียงเป็นกลุ่มอยู่รอบก้านดอก รูปไข่ แคบหรือรูปใบหอก กว้างประมาณ ๒ มม. ยาว ๐.๕-๑ ซม. มีขนสีน้ำตาลแดงทั้ง ๒ ด้าน ก้านดอกเรียว ยาว ๑-๒ ซม. กลีบเลี้ยงสีเขียว โคนเชื่อมติดกัน ยาว ๓-๖ มม. ปลายแยก เป็น ๕ แฉก รูปคล้ายสามเหลี่ยมหน้าจั่วแคบ แยกเป็น ๒ ซีก ซีกบน ๓ แฉก ยาวประมาณ ๓ มม. ซีกล่าง ๒ แฉก ยาวประมาณ ๔ มม. ปลายแฉกเรียวแหลมหรือคล้าย เส้นด้าย ดอกสีขาวหรือสีชมพูอ่อน มักมีแถบสีชมพู อมม่วงยาวตั้งแต่ในหลอดกลีบดอกจนถึงแฉกล่าง กลีบ ดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น ๕ แฉก แยกเป็น ๒ ซีก ซีกบน ๒ แฉก ซีกล่าง ๓ แฉก รูปไข่ กลับกว้างหรือเกือบกลม กว้างและยาว ๒-๓ มม. ปลาย มน เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ที่สมบูรณ์มี ๒ เกสร ก้านชูอับ เรณูยาวประมาณ ๔ มม. อับเรณูยาวประมาณ ๑ มม. เกสรเพศผู้ที่เหลืออีก ๓ เกสร ลดรูปเป็นติ่งขนาดเล็ก อยู่ใกล้โคนหลอดกลีบดอก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปทรง กระบอก ยาวประมาณ ๑ ซม. มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ขนาดเล็กจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียค่อนข้ า งสั้น มีขนประปราย ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๒ แฉก รูป สามเหลี่ยมแคบ
ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด ค่อนข้าง แข็งรูปทรงรีหรือทรงรีแคบ กว้าง ๓-๕ มม. ยาว ๑-๑.๓ ซม. สีน้ำตาล มีกลีบเลี้ยงและก้านยอดเกสรเพศเมีย ติดทน เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
ดาดวลัยมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทย ทางภาคใต้ พบตามป่าดิบที่ชื้นและค่อนข้างร่ม ที่สูงจาก ระดับทะเล ๑๐๐-๘๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือน มิถุนายนถึงสิงหาคม ในต่างประเทศพบที่มาเลเซีย.