ชื่ออื่น ๆ

จันขาว, จันลูกหอม, จันอิน, จันโอ (กลาง)

จันเป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง ๑๐-๒๐ ม. เรือนยอดเป็นพุ่มทึบ รูปกลมหรือรูปไข่ เปลือกนอกสีดำ แตกเป็นสะเก็ด เปลือกในสีเหลืองอ่อน กระพี้สีขาว แก่นสีน้ำตาลเข้มถึงสีค่อนข้างดำ กิ่งอ่อนเกลี้ยงหรือมีขนสีน้ำตาลแดงประปราย

 ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปขอบขนานหรือรูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง ๒.๕-๓ ซม. ยาว ๗-๑๐ ซม. ปลายแหลม โคนมนหรือสอบ ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อยแผ่นใบบาง ใบอ่อนมีขนสีน้ำตาลแดง เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๘ เส้น แต่ละเส้นโค้ง แต่ปลายเส้นไม่เชื่อมติดกับเส้นถัดขึ้นไป เส้นใบย่อยแบบร่างแห เห็นชัดทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบยาว ๓-๕ มม. เมื่ออ่อนมีขนนุ่ม

 ดอกแยกเพศต่างต้นหรือร่วมต้น ออกเดี่ยวหรือเป็นช่อกระจุกเล็ก ๒-๓ ดอก ออกตามซอกใบหรือเหนือรอยแผลใบ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีอย่างละ ๕ กลีบ บางครั้งพบมี ๔ กลีบ กลีบเลี้ยงยาว ๐.๔-๑ ซม. มีขนสีน้ำตาลแดงหนาแน่นทั้ง ๒ ด้าน กลีบดอกสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน ยาว ๑-๑.๘ ซม. โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปคนโท ปลายแยกเป็น ๕ แฉก บางครั้งพบมี ๔ แฉก เมื่ออ่อนมีขนสีน้ำตาลแดงเช่นกัน ดอกเพศผู้มีเกสรเพศผู้ ๑๔-๑๘ เกสร และมีรังไข่เป็นหมัน ดอกเพศเมียมีเกสรเพศผู้เป็นหมัน ๙ เกสร รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ เกลี้ยง มี ๕-๘ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียมี ๒ ก้าน มีขน

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลมหรือแป้น เส้นผ่านศูนย์กลาง ๔-๕ ซม. ผลแก่เนื้อนิ่มสีเหลือง กลิ่นหอม กลีบเลี้ยงติดทนและมีขนาดใหญ่ขึ้นเป็นกลีบจุกผล เมล็ดค่อนข้างแบน ด้านในมีสันแหลมด้านนอกโค้งมน ผลที่มีรูปทรงกลมมีเมล็ดสมบูรณ์ เรียกว่า จันโอ ส่วนผลที่มีรูปทรงแป้น เมล็ดฝ่อ เรียกว่า จันอิน

 จันเป็นพืชปลูกทั่วไป ออกดอกและเป็นผลเดือนตุลาคมถึงธันวาคม ในต่างประเทศพบที่อินเดียเมียนมา จีนตอนใต้ และภูมิภาคอินโดจีน

 ประโยชน์ นิยมปลูกตามบริเวณบ้านและวัดเพื่อให้ร่มเงา เป็นไม้ประดับหรือเป็นไม้ผล เนื้อในผลแก่กินได้ เปลือกต้นใส่ในน้ำตาลสดเพื่อกันบูด ดอกเพศผู้ใช้ร้อยมาลัย.