จั๋งจีน

Rhapis humilis Blume

ปาล์มกอ ลำต้นใต้ดินเป็นเหง้า ลำต้นเหนือดินเรียว ตั้งตรง มีกาบใบเก่าติดทน ใบเดี่ยว เรียงเวียนกาบใบมีขอบกาบเป็นเส้นใยสีน้ำตาลสานกันเป็นร่างแห แผ่นใบรูปพัด หยักลึกเป็นแฉกรูปฝ่ามือ ๗-๒๐ แฉก แต่ละแฉกพับจีบ รูปแถบ ปลายแฉกเฉียงและหยักไม่เท่ากัน ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามซอกกาบใบใกล้ยอด ดอกสีขาวนวล ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง ทรงรูปไข่ เมล็ดรูปคล้ายผล มี ๑ เมล็ด

จั๋งจีนเป็นปาล์มกอ สูงได้ถึง ๖ ม. ลำต้นใต้ดินเป็นเหง้า ลำต้นเหนือดินเรียว ตั้งตรง เส้นผ่านศูนย์กลางลำต้นยาวได้ถึง ๓ ซม. มีกาบใบเก่าติดทน

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน กาบใบมีขอบกาบเป็นเส้นใยสีน้ำตาลสานกันเป็นร่างแห ก้านใบเรียว ยาว ๒๕-๔๕ ซม. ไม่มีหนาม กระจังใบเล็ก แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน รูปพัด หยักลึกเป็นแฉกรูปฝ่ามือ ๗-๒๐ แฉกแต่ละแฉกพับจีบ รูปแถบ กว้างประมาณ ๒ ซม. ยาวได้ถึง ๔๕ ซม. แฉกโคนใบแคบที่สุด ปลายแฉกเฉียงและหยักไม่เท่ากัน แฉกมักลู่ลง เส้นใบเรียงขนานจากโคนแฉกสู่ปลายแฉก มีเส้นใบย่อยเรียงตามขวางเห็นชัด

 ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกแบบช่อแยกแขนงออกตามซอกกาบใบใกล้ยอด แตกแขนงได้ถึง ๓ ชั้น ก้านช่อดอกสั้น แกนกลางช่อดอกยาวได้ถึง ๔๐ ซม.


แกนกลางช่อแขนงยาวได้ถึง ๑๗ ซม. มีขนสั้นหนานุ่มสีน้ำตาล ใบประดับคล้ายกาบเป็นหลอด ดอกสีขาวนวล ดอกเพศผู้ยาวได้ถึง ๗ มม. ไม่มีก้านดอก กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยตื้น ปลายแยกเป็น ๓ แฉกกลีบดอกยาวกว่ากลีบเลี้ยง โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดปลายแยกเป็น ๓ แฉก เกสรเพศผู้ ๖ เกสร เรียงเป็น ๒ ชั้น ก้านชูอับเรณูติดที่โคนหลอดกลีบดอก อับเรณูสั้นดอกเพศเมียคล้ายดอกเพศผู้ แต่สั้นกว่าดอกเพศผู้ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ เกลี้ยง มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด รังไข่เจริญเพียง ๑ ช่อง ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้นยอดเกสรเพศเมียเล็ก

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง ทรงรูปไข่ กว้างประมาณ ๗ มม. ผนังผลชั้นนอกเรียบ ผนังผลชั้นกลางมีเนื้อ ผนังผลชั้นในบาง เมล็ดรูปคล้ายผล กว้างประมาณ ๔.๕ มม. มี ๑ เมล็ด เนื้อเมล็ดเนียนเป็นเนื้อเดียวกัน ต่างจากปาล์มชนิดอื่นที่เนื้อเมล็ดย่น

 จั๋งจีนเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดในจีนตอนใต้และญี่ปุ่น นำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับออกดอกและเป็นผลไม่แน่นอน ชนิดที่ปลูกในประเทศไทยมักไม่ติดผล.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
จั๋งจีน
ชื่อวิทยาศาสตร์
Rhapis humilis Blume
ชื่อสกุล
Rhapis
คำระบุชนิด
humilis
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Blume, Carl (Karl) Ludwig von
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1796-1862)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ผศ. ดร.ฉัตรชัย เงินแสงสรวย