คัดเค้าเครือ

Oxyceros horridus Lour.

ชื่ออื่น ๆ
เขาวัว(กลาง); เขี้ยวจง (ใต้)
ไม้พุ่มรอเลื้อย มีหนามแหลมโค้งลงออกจากซอกใบคล้ายเขาวัว ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉากรูปใบหอก หูใบระหว่างก้านใบรูปสามเหลี่ยม ร่วงง่ายช่อดอกแบบช่อกระจุกเชิงประกอบ ออกที่ปลายกิ่งดอกสีขาวหรือสีเหลืองนวล กลิ่นหอม ผลคล้ายผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลมหรือทรงรูปไข่ สีเขียวเข้ม เมล็ดจำนวนมาก ผิวย่น

คัดเค้าเครือเป็นไม้พุ่มรอเลื้อย ยาวได้ถึง ๘ ม. เถาและกิ่งเกลี้ยง แตกกิ่งเป็นคู่ตรงข้าม มีหนามแหลมโค้งลงออกจากซอกใบคล้ายเขาวัวหนามยาว ๑-๑.๕ ซม.

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปใบหอก กว้าง ๓-๗ ซม. ยาว ๖-๑๖ ซม. ปลายแหลม โคนรูปลิ่มขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน เส้นแขนงใบข้างละ ๔-๖ เส้น ก้านใบยาว ๐.๕-๑ ซม. หูใบระหว่างก้านใบรูปสามเหลี่ยม มีขนาดเล็ก ร่วงง่าย

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกเชิงประกอบ ออกที่ปลายกิ่งมีดอกน้อย ดอกสีขาวหรือสีเหลืองนวล กลิ่นหอมกลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน โคนเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ยาว ๒-๓ มม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก ปลายเรียวแหลม กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว ๑-๑.๒ ซม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับหรือรูปช้อน กว้างประมาณ ๕ มม. ยาวประมาณ ๑.๕ ซม. เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ติดภายในใกล้ปากหลอดกลีบดอกก้านชูอับเรณูส้้นมาก อับเรณูยาวพ้นหลอดกลีบดอกเรียงสลับกับแฉกกลีบดอก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียอวบ ยอดเกสรเพศเมียรูปคล้ายกระบอง มี ๒ พู ยาวพ้นหลอดกลีบดอก

 ผลคล้ายผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลมหรือทรงรูปไข่ เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑-๑.๕ ซม. สีเขียวเข้มเปลือกผลเหนียวคล้ายหนัง เกลี้ยง มีกลีบเลี้ยงติดทนเมล็ดจำนวนมาก ผิวย่น

 คัดเค้าเครือมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทั่วทุกภาคพบตามป่าดิบแล้งหรือตามชายป่าดิบแล้ง ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับน้ำทะเลถึงประมาณ ๔๐๐ ม. ในต่างประเทศพบทั่วไปไนเอเชียเขตร้อน.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
คัดเค้าเครือ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Oxyceros horridus Lour.
ชื่อสกุล
Oxyceros
คำระบุชนิด
horridus
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Loureiro, João de
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1717-1791)
ชื่ออื่น ๆ
เขาวัว(กลาง); เขี้ยวจง (ใต้)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นายธวัชชัย วงศ์ประเสริฐ