ชื่ออื่น ๆ

ขิงแมงดา (เหนือ)

ขิงดาเป็นไม้ล้มลุกหลายปี ลำต้นใต้ดินเป็นเหง้าลำต้นเทียมเกิดจากกาบใบเรียงสลับโอบซ้อนกันแน่นชูเหนือดิน ขึ้นเป็นกอ สูงประมาณ ๑.๕ ม.

 ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปแถบ กว้าง ๑.๘-๒.๕ ซม. ยาว ๒๐-๓๐ ซม. ปลายแหลม โคนมนขอบเรียบ แผ่นใบเกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบมีขนหนาแน่นลิ้นใบยาวประมาณ ๓ มม. ปลายแยกเป็น ๒ แฉก มีขนหนาแน่น

 ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ออกจากเหง้า รูปขอบขนานปลายแหลม กว้าง ๓-๓.๕ ซม. ยาว ๘-๑๐ ซม. ก้านช่อยาว ๘-๑๑ ซม. ใบประดับเรียงซ้อนกันแน่น รูปรี กว้าง ๒-๒.๕ ซม. ยาว ๓-๔ ซม. สีเขียวปลายแต้มสีแดง ขอบบางและแห้ง แต่ละใบรองรับกลุ่มของดอก แต่ละดอกมีใบประดับย่อยโอบหุ้มอยู่ ใบประดับย่อยรูปรี ยาวได้ถึง ๒.๗ ซม. ครึ่งบนมีสีแดงคล้ายใบประดับ กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาวประมาณ ๑.๖ ซม. กลีบดอกส่วนที่เป็นหลอด ยาวประมาณ ๔.๗ ซม. ปลายแยกเป็น ๓ แฉก แฉกบนกว้างประมาณ ๐.๕ ซม. ยาวประมาณ ๑.๗ ซม. แฉกข้าง ๒ แฉก ขนาดเท่ากัน กว้างประมาณ ๐.๓ ซม. ยาวประมาณ ๑.๒ ซม. เกสรเพศผู้เป็นหมัน

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงรี เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑.๕ ซม. เมล็ดรูปกระสวย สีน้ำตาลเข้ม

 ขิงดามีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือและภาคตะวันตกเฉียงใต้ พบขึ้นในป่าดิบชื้นป่าก่อ ที่สูงจากระดับทะเล ๗๐๐-๒,๐๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนกรกฎาคมถึงตุลาคม ในต่างประเทศพบที่เมียนมา กัมพูชา และเวียดนาม.