ตะไคร้น้ำชนิดนี้เป็นไม้พุ่มและเป็นพืชทนน้ำท่วม หรืออาจพบเป็นไม้ต้น สูง ๑-๖ ม. กิ่งแขนงเมื่ออ่อนมีขนยาวสีน้ำตาลประปรายถึงหนาแน่น
ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอก กว้าง ๐.๕-๓.๕ ซม.ยาว ๓-๑๖ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนรูปลิ่ม ขอบเรียบหรือหยักมน แผ่นใบบางคล้ายเยื่อถึงคล้ายกระดาษพบน้อยที่หนาคล้ายแผ่นหนัง เกลี้ยง ยกเว้นตามเส้นกลางใบด้านใดด้านหนึ่งหรือทั้ง ๒ ด้าน พบน้อยที่มีขนยาวประปรายทางด้านบน ก้านใบยาว ๒ มม. พบน้อยที่ไม่มีก้านใบ หรือก้านใบอาจยาวได้ถึง ๕ มม. กว้าง ๑-๒ มม. หูใบรูปแถบถึงรูปลิ่มแคบ กว้าง ๐.๕-๓ มม. ยาว ๒-๗ มม.
ดอกแยกเพศแยกช่อร่วมต้น ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ ออกแน่นใกล้ปลายกิ่ง ดอกสีเขียวแกมสีเหลืองอ่อน ใบประดับรูปคล้ายสามเหลี่ยมหรือรูปแถบ กว้าง ๐.๒-๐.๗ มม. ยาว ๐.๓-๑.๒ มม. ขอบอาจมีขนครุยและมีต่อม ไม่มีกลีบดอก ช่อดอกเพศผู้ยาว ๓-๑๓ ซม. เล็กเรียว ไม่แตกแขนงหรืออาจแตกแขนง มีได้ถึง ๕ ช่อ ก้านช่อสั้นมาก แกนกลางช่อมีขนยาวถึงขนสั้นนุ่มประปราย ดอกเพศผู้กว้าง ๑-๑.๕ มม. ยาว ๑-๒.๕ มม. ก้านดอกยาวได้ถึง ๒ มม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันครึ่งหนึ่งของกลีบเป็นรูปถ้วยหรือแยกกันเป็น ๓-๔ กลีบ พบน้อยที่มี ๕ กลีบ กว้าง ๑-๑.๕ มม. ยาว ๐.๕-๐.๘ มม. ปลายมนกลม พบน้อยที่ปลายแหลม ด้านนอกเกลี้ยงหรือมีขนยาวประปราย ด้านในเกลี้ยงแต่มักมีขนยาวที่โคนขอบเรียบ มีขนครุยและมีต่อมแทรก หรือขอบเว้าไม่เป็นระเบียบ จานฐานดอกรูปคล้ายหมอน ค่อนข้างเกลี้ยง หุ้มโคนก้านชูอับเรณูและเกสรเพศเมียที่เป็นหมันทั้งหมดหรือบางส่วน เกสรเพศผู้ ๓-๖ เกสร ยาว ๐.๕-๑ มม. โผล่พ้นกลีบเลี้ยงเล็กน้อย อับเรณูกว้างและยาว ๐.๒-๐.๕ มม. เกสรเพศเมียเป็นหมัน มีหลายรูปแบบ ทั้งครึ่งวงกลม กลม รูปกระบอง กว้าง ๐.๑-๐.๓ มม. ยาว ๐.๑-๑.๑ มม. ค่อนข้างเกลี้ยง ช่อดอกเพศเมียยาวประมาณ ๒ ซม. ออกแน่นใกล้ปลายกิ่ง ไม่แตกแขนง หรือแตกแขนง ๑-๒ ครั้ง แกนกลางช่อเกลี้ยงถึงมีขนสั้นนุ่ม ดอกเพศเมียมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๒ มม. ก้านดอกยาว ๐.๒-๑.๕ มม. กลีบเลี้ยง ๓ หรือ ๕ กลีบ พบน้อยที่มี ๖ กลีบลักษณะคล้ายดอกเพศผู้ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ทรงรูปไข่เกลี้ยง มี ๑ ช่อง มีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้น ติดที่ปลายรังไข่หรือเยื้องเล็กน้อย ยอดเกสรเพศเมียมี ๓-๖ แฉก
ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงรีถึงรูปทรงกลมหรือทรงรูปไข่ กว้าง ๒-๖ มม. ยาว ๓-๘ มม. เกลี้ยง พบน้อยที่มีขนยาวประปราย และมักมีตุ่มขาวเล็ก ๆ ปลายผลมีก้านยอดเกสรเพศเมียติดทน ก้านผลยาว ๑-๔ มม. ช่อผลเล็กเรียว เมล็ดรูปทรงค่อนข้างกลม มี ๑ เมล็ด
ตะไคร้น้ำชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกเฉียงใต้และภาคใต้ พบในป่าดิบขึ้นริมน้ำ มักพบในป่าพรุหรือที่น้ำท่วมถึง ที่สูงจากระดับทะเลปานกลางถึง ๗๐๐ ม. ออกดอกเดือนธันวาคมถึงเมษายน เป็นผลเดือนพฤษภาคมถึงตุลาคม ในต่างประเทศพบที่บังกลาเทศ เวียดนามตอนเหนือ คาบสมุทรมาเลเซีย สุมาตรา และบอร์เนียว.