กระดูกเขียด

Aglaia elaeagnoidea (A.Juss.) Benth.

ไม้ต้น ส่วนที่ยังอ่อนมีขนสีน้ำตาลรูปดาว ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงเวียน ใบย่อยรูปรีหรือรูปขอบขนาน ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามง่ามใบ ดอกสีเหลือง ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปรี

กระดูกเขียดเป็นไม้ต้น สูง ๘-๑๕ ม. ยอดอ่อน ใบอ่อน กิ่งอ่อน และช่อดอกมีขนรูปดาวสีน้ำตาลขนาดเล็ก

 ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงเวียน ยาว ๙-๑๒ ซม. มีใบย่อย ๕-๗ ใบ เรียงตรงข้ามกันบนแกนกลาง รูปรีหรือรูปขอบขนาน กว้าง ๒-๓.๕ ซม. ยาว ๕-๑๐ ซม. ปลายเรียวมีติ่งแหลม โคนสอบ แผ่นใบบาง เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๙ เส้น

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามง่ามใบ ยาว ๑๐-๑๘ ซม. ดอกเล็ก สีเหลือง ยาวประมาณ ๑ มม. ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ โคนติดกันเป็นรูปถ้วย ปลายแยกเป็นแฉกเล็ก ๕ แฉก มีขนรูปดาวสีน้ำตาลอ่อน กลีบดอก ๕ กลีบ รูปขอบขนาน ยาวประมาณ ๒ เท่าของกลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้ ๕ อัน ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น ๆ หุ้มรังไข่ไว้ภายในรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปรี ยาว ๑.๕-๒ ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑-๑.๕ ซม. มีขนรูปดาวสีน้ำตาล มี ๒ เมล็ด รูปขอบขนาน ด้านหนึ่งนูนโค้งออก อีกด้านหนึ่งเรียบประกบกัน กว้างประมาณ ๘ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. มีเยื่อนุ่มหุ้ม

 กระดูกเขียดมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ขึ้นในป่าดิบ ออกดอกระหว่างเดือนมีนาคมถึงสิงหาคม ผลสุกเดือนพฤษภาคมถึงตุลาคม ในต่างประเทศพบที่ภูมิภาคอินโดจีน

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
กระดูกเขียด
ชื่อวิทยาศาสตร์
Aglaia elaeagnoidea (A.Juss.) Benth.
ชื่อสกุล
Aglaia
คำระบุชนิด
elaeagnoidea
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Jussieu, Adrien Henri Laurent de
- Bentham, George
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Jussieu, Adrien Henri Laurent de (1797-1853)
- Bentham, George (1800-1884)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ชวลิต นิยมธรรม