ชื่ออื่น ๆ

ดอนย่าแมกไซไซ (ทั่วไป)

     ดอนญ่าลูซเป็นไม้พุ่ม สูง ๑.๕-๓ ม. เกือบทุก ส่วนมีขนนุ่ม
     ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปรีหรือรูปไข่แกมรูปรี กว้าง ๓-๘ ซม. ยาว ๖-๑๕ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม โคนสอบเรียว ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบ ค่อนข้างหนา มีขนนุ่มทั้ง ๒ ด้าน เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๑๐ เส้น เห็นชัดทางด้านล่าง ก้านใบยาว ๑-๒ ซม. หูใบ ระหว่างก้านใบยาว ๐.๗-๑.๒ ซม. มีขน หูใบที่อยู่บริเวณ ปลายกิ่งรูปใบหอก ปลายเรียวแหลม หูใบที่อยู่ด้านล่าง ลงมาโคนแผ่คล้ายกาบ ปลายสอบ แยกเป็นแฉกเรียวแหลม ๒ แฉก

     ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ช่อย่อยแบบช่อกระจุก ออกเป็นช่อใหญ่ดก ที่ยอดหรือตามปลายกิ่ง ใบประดับและ ใบประดับย่อยเรียวคล้ายเส้นด้าย ร่วงง่าย ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น มีขน ปลายแยกเป็น แฉกลักษณะคล้ายใบหรือคล้ายกลีบขนาดใหญ่ ๕ กลีบ ขนาดใกล้เคียงกัน สีส้มอมชมพูหรือสีชมพูเข้ม รูปรี รูปรี แกมรูปไข่ รูปรีแกมรูปไข่กลับ หรือรูปค่อนข้างกลม กว้าง ๓-๖ ซม. ยาว ๔-๘ ซม. เห็นเด่นชัดกว่ากลีบดอก ปลาย มีติ่งแหลมถึงมนกลม โคนมน ขอบเรียบมักม้วนลง มีเส้น โคนกลีบสีขาว ๕ เส้น เห็นเด่นชัด แผ่นกลีบค่อนข้างหนา มีขนสั้นนุ่มทั้ง ๒ ด้าน กลีบดอกสีเหลืองสด โคนเชื่อมติด กันเป็นหลอดแคบ ส่วนบนมักผายออก กว้างและมักมีขน หนาแน่นอยู่รอบปากหลอด ปลายหลอดแยกเป็น ๕ แฉก รูปไข่ ปลายแฉกเป็นติ่งแหลม กลางแฉกแต่ละแฉกโค้ง ขึ้น มีสันตามยาว ในดอกตูมขอบแฉกเรียงชิดพับจีบ เกสร เพศผู้ ๕ เกสร ติดอยู่ภายในหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณู สั้นมาก อับเรณูรูปแถบ เรียวเล็ก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมีย อยู่ภายในหลอดกลีบดอก ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๒ แฉก
     ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด มีกลีบเลี้ยง ติดทนที่ปลายผล เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก แต่มัก ไม่ติดผล
     ดอนญ่าลูซเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ เป็นลูกผสม ระหว่างดอนญ่าขาวกับดอนญ่าแดง (Mussaenda philippica A. Rich . M. erythrophylla Schumach. et Thonn.) ซึ่งคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ (University of Philippines, College of Agriculture) ได้ผสมขึ้น และเมื่อ ค.ศ. ๑๙๕๘ ตั้งชื่อให้เป็นเกียรติแก่ ท่านผู้หญิงลูซ (Luz Magsaysay) ภรรยาประธานาธิบดี รามอน แมกไซไซ (Ramon R. Magsaysay) นำเข้ามาปลูก ในประเทศไทยเป็นไม้ประดับทั่วทุกภาค ออกดอกดก เกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบปลูกในเขตร้อนชื้น.