ดอนญ่าควีนสิริกิติ์

Mussaenda philippica A. Rich. ‘ Queen Sirikit ’

ไม้พุ่ม มีขนหรือค่อนข้างเกลี้ยง กิ่งมักออกเป็นคู่ตรงข้าม เมื่ออ่อนเป็นเหลี่ยม กิ่งแก่ค่อนข้างมน ใบเดี่ยว เรียง ตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปรี รูปไข่ หรือรูปไข่แกมรูปขอบขนาน หูใบระหว่างก้านใบคล้ายกาบเชื่อมโคนก้าน ปลาย แยกเป็น ๒ แฉก เรียวแหลม ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ช่อย่อยแบบช่อกระจุก ออกที่ยอดหรือตามปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงมีแฉกลักษณะคล้ายใบหรือคล้ายกลีบขนาดใหญ่ ๕ กลีบ สีชมพูอ่อน ขอบขลิบสีชมพูเข้ม เส้นกลีบเห็น เด่นชัด มีก้านเรียว กลีบดอกสีเหลืองหรือสีเหลืองอ่อน ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด ปลายผลมีกลีบเลี้ยง ติดทน เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก


     ดอนญ่าควีนสิริกิติ์เป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง ๓ ม. มี ขนหรือค่อนข้างเกลี้ยง กิ่งมักออกเป็นคู่ตรงข้าม เมื่ออ่อน เป็นเหลี่ยม กิ่งแก่ค่อนข้างมน
     ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปรี รูปไข่ หรือรูปไข่แกมรูปขอบขนาน กว้าง ๓-๗ ซม. ยาว ๕- ๑๕ ซม. ปลายแหลมหรือเรียวแหลม โคนมน ขอบเรียบ หรือเป็นคลื่น แผ่นใบค่อนข้างหนา ด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีจางกว่า เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๑๒ เส้น ปลาย โค้งจดเส้นถัดไปใกล้ขอบใบ เห็นชัดทางด้านล่าง เส้นใบ ย่อยเห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๑-๓ ซม. หูใบระหว่างก้านใบ คล้ายกาบเชื่อมโคนก้าน ยาวประมาณ ๔ มม. ปลายแยก เป็น ๒ แฉก เรียวแหลม
     ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ช่อย่อยแบบช่อกระจุก ออกที่ยอดหรือตามปลายกิ่ง ก้านช่อยาว ๓-๕ ซม. มีขน ใบประดับและใบประดับย่อยเรียวคล้ายเส้นด้าย ร่วงง่าย ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น ยาวประมาณ ๗ มม. มีขน ปลายหลอดแยกเป็นแฉก ลักษณะคล้ายใบหรือคล้ายกลีบขนาดใหญ่ ๕ กลีบ ขนาด มักไม่เท่ากัน เห็นเด่นชัดกว่ากลีบดอก สีชมพูอ่อน ขอบ ขลิบสีชมพูเข้ม รูปไข่ รูปไข่กลับ รูปรี หรือรูปรีแกมรูปไข่ กว้าง ๒-๘ ซม. ยาว ๔-๑๐ ซม. ปลายแหลมหรือมน โคน มน ขอบเรียบ มีเส้นกลีบเด่นชัด มีก้านเรียว ยาวประมาณ ๑ ซม. กลีบดอกสีเหลืองหรือสีเหลืองอ่อน ยาว ๑-๒ ซม. ร่วงง่าย โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดแคบ ส่วนบนมักผาย กว้างและมักมีขนรอบปากหลอด ปลายหลอดแยกเป็น ๕ แฉก รูปไข่ กว้าง ๒-๔ มม. ยาว ๓-๖ มม. ปลายแฉก แหลม กลางแฉกโค้งขึ้นมีสันตามยาว ในดอกตูมขอบแฉก เรียงชิดพับจีบ เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ติดที่คอหลอดกลีบ ดอก ก้านชูอับเรณูสั้นมาก อับเรณูรูปแถบเรียวเล็ก รังไข่ อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้าน ยอดเกสรเพศเมียมี ๒ แบบ คือ แบบก้านเรียวยาว และ แบบก้านสั้นโผล่ไม่พ้นหลอดกลีบดอก ยอดเกสรเพศเมีย แยกเป็น ๒ แฉก
     ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด ปลายผล มีกลีบเลี้ยงติดทน เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก มัก ไม่ติดผล

 

 

 

 


     ดอนญ่าควีนสิริกิติ์เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ ซึ่ง เป็นลูกผสมระหว่างดอนญ่าลูซ Mussaenda‘Dona Luz Mag Say Say’ (M. erythrophylla . M. philippica ‘Do.a Aurora’) กับ M. philippica A. Rich. var. aurorae Sulit (ปัจจุบันเป็นชื่อพ้องของ M. philippica A. Rich.) ซึ่งคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ ได้ปรับปรุงพันธุ์ แล้วทูลเกล้าฯ ถวายและขอพระราชทาน พระราชานุญาตอัญเชิญพระนามาภิไธย ‘ควีนสิริกิติ์’ เป็นชื่อดอนญ่าพันธุ์ใหม่นี้ ในครั้งที่พระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ ๙ เสด็จเยือนประเทศฟิลิปปินส์ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๖ ต่อมา นำพรรณไม้ชนิดนี้เข้ามาปลูกในประเทศไทยเป็นไม้ประดับ ทั่วทุกภาค ออกดอกเกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบ ปลูกในเขตร้อนชื้น.

 

 

 

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ดอนญ่าควีนสิริกิติ์
ชื่อวิทยาศาสตร์
Mussaenda philippica A. Rich. ‘ Queen Sirikit ’
ชื่อสกุล
Mussaenda
คำระบุชนิด
philippica
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- A. Rich.
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- A. Rich. ช่วงเวลาคือ (1794-1852)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางจารีย์ บันสิทธิ์
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานพืช อักษร ด กองวิทยาศาสตร์อนุกรมวิธานพืช อักษร ด. pdf.