ดอกหูถ่างเป็นไม้ล้มลุกปีเดียว สูงประมาณ ๔๐ ซม. ลำต้นตั้งตรงเป็นสี่เหลี่ยม หรือเป็นครีบแคบ ๆ ไม่แตกกิ่งหรือแตกกิ่งเล็กน้อย
     ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอกแกมรูปไข่ กว้าง ประมาณ ๑.๕ ซม. ยาวประมาณ ๔.๕ ซม. ปลายเรียว แหลม โคนสอบเรียว ขอบเรียบ แผ่นใบทั้ง ๒ ด้านมีต่อม สีดำกระจายอยู่ทั่วไป เส้นแขนงใบข้างละ ๓-๖ เส้น เห็น ชัดทางด้านล่าง ก้านใบยาวประมาณ ๑๑ ซม.
     ดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบ ก้านดอกยาว ๑.๕- ๒.๕ ซม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเล็กน้อย ปลายแยก เป็น ๕ แฉก รูปใบหอกแกมรูปแถบ กว้างประมาณ ๐.๘ มม. ยาว ๔.๕-๕ มม. มีต่อมสีดำเป็นแนวยาว กลีบดอก สีขาว เรียงบิดเวียนในดอกตูม โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาวประมาณ ๑ มม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปรีแกม รูปไข่ กว้างประมาณ ๑ มม. ยาว ๒-๓ มม. ปลายมน เกสร เพศผู้ ๕ เกสร ติดที่โคนแฉกกลีบดอก ก้านชูอับเรณู สั้นมาก อับเรณูรูปไข่ ยาวประมาณ ๐.๕ มม. แตกแบบ มีรูเปิด รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ เกลี้ยง มี ๑ ช่อง มีออวุล จำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียว ยาวประมาณ ๒.๕ มม. ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม
     ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงค่อนข้างกลม เส้น ผ่านศูนย์กลางประมาณ ๔ มม. แตกเป็น ๕ ส่วน เมล็ด ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
     ดอกหูถ่างเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย มีเขต การกระจายพันธุ์ทางภาคเหนือ พบตามป่าละเมาะ ที่สูง จากระดับทะเล ๑,๐๐๐-๑,๗๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผล เดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม.