ชื่ออื่น ๆ

ต้าหวาง, ย่าวย่งต้าหวาง (จีนสําเนียงแมนดาริน); ตั้วอึ๊ง (จีนสําเนียงแต้จิ๋ว)

โกฐน้ำเต้าชนิดนี้เป็นไม้ล้มลุกอายุหลายปี สูง ๑.๕-๒ ม. ราก เหง้า และลำต้นอ้วนสั้น ลำต้นกลวง เปลือกเป็นร่องตามยาว มีขนสีขาว โดยเฉพาะตรงข้อซึ่งพอง

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน ที่โคนต้นอาจมีใบน้อย หนาแน่น หรือออกเป็นกระจุก ใบค่อนข้างกลม มีน้อยมากที่เป็นรูปไข่กว้าง เส้นผ่านศูนย์กลาง ๓๐-๕๐ ซม. โคนกึ่งรูปหัวใจ ขอบหยักตื้น เป็นแฉกแบบนิ้วมือ ปลายแฉกแหลม มีขนสั้นนุ่มทางด้านล่าง เส้นโคนใบ ๕-๗ เส้น ใบที่อยู่เหนือโคนต้นขึ้นมาขนาดค่อย ๆ เล็กลง ก้านใบที่โคนต้นคล้ายทรงกระบอก ยาวเกือบเท่าแผ่นใบ มีขนสั้นนุ่ม หูใบเป็นปลอกขนาดใหญ่ ยาวได้ถึง ๑๕ ซม. ด้านนอกมีขนหนาแน่น

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง แผ่กระจาย ออกตามง่ามใบและปลายกิ่ง ช่อย่อยแบบช่อกระจุก กระจุกละ ๔-๕ ดอก ดอกสีเขียวถึงขาวอมเหลือง ก้านดอกยาว ๓-๓.๕ ซม. กลีบรวม ๖ กลีบ วงนอก ๓ กลีบ วงใน ๓ กลีบ รูปรี กว้าง ๑.๒-๑.๕ ซม. ยาว ๒-๒.๕ ซม. เกสรเพศผู้ ๙ อัน สั้นกว่ากลีบรวม รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียโค้งพับลง ยอดเกสรเพศเมียมี ๓ แฉก แฉกมักพองกลม

 ผลแบบผลแห้งเมล็ดล่อน รูปขอบขนานแกมรี กว้าง ๗-๙ มม. ยาว ๐.๘-๑ ซม. มีสามมุมแหลมเป็นปีก กว้างประมาณ ๓ มม. ใกล้ขอบมีเส้นตามยาว เมล็ดรูปไข่กว้าง

 โกฐน้ำเต้าชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศจีน พบที่มณฑลฝูเจี้ยน (ฮกเกี้ยน) กุ้ยโจว เหอหนาน หูเป่ย์ ส่านซี ชื่อชวน (เสฉวน) และหยุนหนาน (ยูนนาน) ขึ้นตามเนินเขาหรือในป่าดิบเขา ที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๑,๒๐๐-๔,๐๐๐ ม. ปลูกกันทั่วไปในประเทศจีนเพื่อใช้เป็นยา ออกดอกระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงสิงหาคม เป็นผลระหว่างเดือนมิถุนายนถึงกันยายน