จวงหอม

Neocinnamomum caudatum (Nees) Kosterm.

ไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง เปลือกสีเทาอมน้ำตาล ค่อนข้างเรียบและมีช่องอากาศสีเหลืองอ่อน กิ่งอ่อนมีขนสั้นนุ่มทั่วไป ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่หรือรูปรีแกมรูปใบหอก ช่อดอกแบบช่อกระจุกช่อกระจุกแยกแขนง หรือลดรูปเหลือ ๑-๒ ดอก ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกเล็กมาก สีเขียวอ่อนอมเหลือง ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง คล้ายผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเม็ด รูปทรงรี ค่อนข้างกลม หรือรูปไข่กลับ เนื้อนุ่ม เมล็ดรูปคล้ายผล

จวงหอมเป็นไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูงได้ถึง ๑๕ ม. เปลือกสีเทาอมน้ำตาล ค่อนข้างเรียบและมีช่องอากาศสีเหลืองอ่อน กิ่งอ่อนมีขนสั้นนุ่มทั่วไป

 ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่หรือรูปรีแกมรูปใบหอก กว้าง ๓-๘.๕ ซม. ยาว ๘-๑๕ ซม. ปลายหยักคอดเป็นติ่งเรียวแหลม โคนมนและเบี้ยวเล็กน้อย แผ่นใบค่อนข้างหนา ด้านบนสีเขียวเป็นมัน ด้านล่างสีเขียวอ่อนเส้นใบออกจากโคนใบ ๓ เส้น เส้นแขนงใบข้างละ ๑-๓ เส้น เส้นใบย่อยแบบขั้นบันไดและแบบร่างแห พอสังเกตเห็นได้ทั้ง ๒ ด้าน ใบสดถ้าขยี้จะมีกลิ่นหอมก้านใบยาวประมาณ ๑ ซม. เมื่อแห้งสีดำ

 ช่อดอกแบบช่อกระจุก ช่อกระจุกแยกแขนงหรือลดรูปเหลือ ๑-๒ ดอก ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ช่อดอกยาว ๑.๕-๗ ซม. มีขนนุ่มทั่วไป ดอกเล็กมากสีเขียวอ่อนอมเหลือง กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย ปลายแยกเป็น ๕-๖ แฉก ขนาดไม่เท่ากัน แต่ละแฉกยาวไม่เกิน ๒ มม. ด้านนอกมีขนนุ่ม เกสรเพศผู้ที่สมบูรณ์ ๙ เกสร ปะปนอยู่กับเกสรที่ไม่สมบูรณ์ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ทรงรูปไข่ มี ๑ ช่อง ออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเป็นหลอดเดี่ยว ๆ ปลายแผ่แบน

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง คล้ายผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเม็ด รูปทรงรี ค่อนข้างกลม หรือรูปไข่กลับ ยาวประมาณ ๑.๕ ซม. เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ ซม.เนื้อนุ่ม เมล็ดรูปคล้ายผล มี ๑ เมล็ด

 จวงหอมมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ พบขึ้นตามป่าดิบแล้งและป่าดิบเขา


ที่สูงจากระดับทะเล ๘๐๐-๒,๐๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนตุลาคมถึงมกราคม ในต่างประเทศพบที่อินเดีย เนปาล เมียนมา และจีนตอนใต้.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
จวงหอม
ชื่อวิทยาศาสตร์
Neocinnamomum caudatum (Nees) Kosterm.
ชื่อสกุล
Neocinnamomum
คำระบุชนิด
caudatum
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Nees von Esenbeck, Christian Gottfried Daniel
- Kostermans, André Joseph Guillaume Henri
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Nees von Esenbeck, Christian Gottfried Daniel (1776-1858)
- Kostermans, André Joseph Guillaume Henri (1907-1994)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.จำลอง เพ็งคล้าย