เกี๋ยงหลวง

Pandanus helicopus Kurz

ชื่ออื่น ๆ
เตย (กลาง)
ไม้ต้น ลำต้นแตกกิ่งก้านสาขา สีน้ำตาลแดงแล้วเปลี่ยนเป็นสีเทาอมม่วง ใบเรียงเวียนเป็นสามแถว บิดเป็นเกลียวรูปขอบขนาน ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกเพศผู้กลิ่นหอมแรงช่อดอกเพศเมียรูปทรงกระบอก มีหลายช่ออยู่บนก้านช่อดอกเดียวกัน ผลเป็นผลกลุ่ม รูปทรงกระบอกหัวท้ายตัด สีน้ำตาลผลย่อยแบบผลเมล็ดเดียวแข็ง

เกี๋ยงหลวงเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๘ ม. ลำต้นแตกกิ่งก้านสาขากว้างขวาง สีน้ำตาลแดงแล้วเปลี่ยนเป็นสีเทาอมม่วง

 ใบเดี่ยว เรียงเวียนเป็นสามแถว บิดเป็นเกลียว รูปขอบขนานแคบ กว้าง ๖-๘ ซม. ยาวได้ถึง ๒ ม. ปลายเรียวยาวขอบมีหนามสีดำ

 ดอกแยกเพศต่างต้น ไม่มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอก ช่อดอกเพศผู้มีกลิ่นหอมแรง กว้างประมาณ ๒ ซม. ยาวประมาณ ๒๐ ซม. ห้อยลง เกสรเพศผู้อยู่รวมกันเป็นกลุ่ม มีกาบรูปใบหอก กว้าง ๒.๕-๓ ซม. ยาว ๒๕-๓๐ ซม. ปลายแหลมยาว สีขาว ช่อดอกเพศเมียมีหลายช่ออยู่บนก้านช่อดอกเดียวกันแต่ละช่อรูปทรงกระบอก ยาวประมาณ ๕ ซม. ก้านช่อดอกยาว ๒๕-๖๐ ซม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด

 ผลเป็นผลกลุ่ม รูปทรงกระบอกหัวท้ายตัด สีน้ำตาลทอง กว้าง ๗-๘ ซม. ยาว ๑๐-๑๑ ซม. ผลย่อยแบบผลเมล็ดเดียวแข็ง มีจำนวนมากเบียดกัน แต่ละผลปลายมีหนามเรียว ยาวผลละ ๑ อัน

 เกี๋ยงหลวงมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ ในต่างประเทศพบที่พม่าตอนใต้ มาเลเซีย และอินโดนีเซีย (เกาะสุมาตรา) ผลใช้เบื่อปลา.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
เกี๋ยงหลวง
ชื่อวิทยาศาสตร์
Pandanus helicopus Kurz
ชื่อสกุล
Pandanus
คำระบุชนิด
helicopus
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Kurz, Wilhelm Sulpiz
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1834-1878)
ชื่ออื่น ๆ
เตย (กลาง)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ก่องกานดา ชยามฤต