เกล็ดหอยตัวผู้

Geissaspis cristata Wight & Arn.

ชื่ออื่น ๆ
หญ้ากาบหอย (จันทบุรี)
ไม้ล้มลุก ลำต้นทอดนอน ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ เรียงสลับใบย่อยรูปไข่กลับถึงรูปไข่กลับแกมรูปขอบขนานช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามง่ามใบและปลายกิ่ง ดอกรูปดอกถั่ว สีเหลือง แต่ละดอกมีใบประดับ ฝักแบน รูปไตแกมรูปไข่

เกล็ดหอยตัวผู้เป็นไม้ล้มลุก แตกกิ่งมาก ทอดยอดตามพื้นดิน ยาว ๓๐-๖๐ ซม.

 ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ เรียงสลับ ก้านใบประกอบยาว ๐.๕-๑ ซม. หูใบรูปขอบขนาน ปลายแหลม โคนเป็นติ่งยาวยื่นลงด้านล่าง ขอบหยักลึกเรียวแหลมคล้ายขน กว้าง ๑-๔ มม. ยาว ๐.๕-๑ ซม. มีใบย่อย ๒ คู่ รูปไข่กลับ ถึงรูปไข่ กลับแกมรูปขอบขนาน กว้าง ๓-๖ มม. ยาว ๐.๗-๑ ซม. ปลายตัดหรือหยักเว้า โคนมนถึงสอบ ขอบหยักตื้น ๆ เส้นแขนงใบข้างละ ๓-๕ เส้น

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามง่ามใบและปลายกิ่ง ก้านช่อยาว ๒-๕ ซม. มีใบประดับขนาดใหญ่บังดอกไว้ ๖-๑๒ อัน รูปไต ขอบหยักลึกเรียวแหลมคล้ายขน กว้างและยาว ๐.๕-๑ ชม. เรียงซ้อนกันเป็นกลุ่มที่ปลายก้านช่อ ดอกรูปดอกถั่ว สีเหลืองขนาดเล็ก ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงยาวประมาณ ๓ มม. โคนกลีบติดกัน ปลายแยกเป็น ๒ แฉก กลีบดอก ๕ กลีบ กลีบกลางค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๕ มม. กลีบคู่ล่างติดกันเป็นรูปเรือ เกสรเพศผู้ ๑๐ อัน ก้านชูอับเรณูติดกันเป็นแผ่น รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง โดยมากมีออวุล ๑ เม็ด

 ฝักแบน รูปไตแกมรูปไข่ กว้างประมาณ ๓ มม. ยาว ๔-๕ มม. มักมี ๑ เมล็ด รูปไต ขนาดเล็ก

 เกล็ดหอยตัวผู้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกเฉียงใต้และภาคใต้ ขึ้นในที่โล่งชื้นแฉะ นาข้าว และชายป่าดิบใกล้ชายฝั่งทะเล ในต่างประเทศพบที่ อินเดีย เวียดนาม และมาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
เกล็ดหอยตัวผู้
ชื่อวิทยาศาสตร์
Geissaspis cristata Wight & Arn.
ชื่อสกุล
Geissaspis
คำระบุชนิด
cristata
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Wight, Robert
- Arnott, George Arnott Walker
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Wight, Robert (1796-1872)
- Arnott, George Arnott Walker (1799-1868)
ชื่ออื่น ๆ
หญ้ากาบหอย (จันทบุรี)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ชวลิต นิยมธรรม