ดอกสีป่า

Acilepis chiangdaoensis (H. Koyama) H. Rob. et Skvarla

ชื่ออื่น ๆ
ดอกดอยป่า (ทั่วไป)

ไม้ล้มลุกหลายปี ลำต้นตั้งตรง เป็นสันชัดเจน มีขนอุย ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอก ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่นเชิง ประกอบคล้ายช่อแยกแขนง ออกที่ปลายกิ่ง ช่อย่อยแบบช่อกระจุกแน่นรูประฆัง ดอกย่อยในช่อมีแบบเดียว เป็นดอกสมบูรณ์เพศ มี ๑๐-๑๕ ดอก สีขาวหรือสีม่วง ผลแบบผลแห้งเมล็ดล่อน กึ่งรูปทรงกระบอก มีกลีบเลี้ยง ติดทนแบบแพปพัสลักษณะเป็นขนแข็ง มีเมล็ด ๑ เมล็ด


     ดอกสีป่าเป็นไม้ล้มลุกหลายปี สูง ๑-๒ ม. ลำต้น ตั้งตรง เป็นสันชัด มีขนอุย
     ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอก กว้าง ๔-๑๐ ซม. ยาว ๑๐-๓๐ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนสอบเรียว ขอบ จักฟันเลื่อย แผ่นใบกึ่งคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนมีขนสาก ด้านล่างสากเนื่องจากมีขนคล้ายแส้หรือขนคล้ายทรง กระบอก และมีต่อมเป็นตุ่ม เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๑๐ เส้น ก้านใบยาวได้ถึง ๓ ซม.
     ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่นเชิงประกอบคล้าย ช่อแยกแขนง ออกตามปลายกิ่ง ช่อย่อยแบบช่อกระจุก แน่น รูประฆัง สูง ๑-๑.๒ ซม. มีก้านช่อดอก วงใบประดับ รูประฆัง ยาว ๐.๘-๑ ซม. บางและแห้ง มีขนหยาบ ใบประดับเรียง ๔-๕ ชั้น ซ้อนเหลื่อมกัน ปลายสีเขียวหรือ สีม่วง ขอบมีขน ผิวด้านนอกมีขนอุย มีต่อมเป็นตุ่ม ชั้น นอกและชั้นกลางรูปใบหอก ปลายมีหนาม ชั้นในรูป ใบหอกถึงรูปขอบขนาน ปลายเรียวแหลม ฐานดอกร่วม แบน เส้นผ่านศูนย์กลาง ๒-๒.๕ มม. มีขนสั้นนุ่ม ดอกย่อย ในช่อมีแบบเดียวเป็นดอกสมบูรณ์เพศ มี ๑๐-๑๕ ดอก รูปกรวยแคบ มีต่อม กลีบเลี้ยงลดรูปเป็นรยางค์ กลีบ ดอกสีขาวหรือสีม่วง โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว ๔-๕ มม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก ยาว ๒.๕-๓ มม. เกสร เพศผู้ ๕ เกสร ก้านชูอับเรณูแยกจากกัน อับเรณูเชื่อม ติดกัน ยาว ๒.๕-๒.๘ มม. หุ้มก้านยอดเกสรเพศเมีย ปลาย เป็นรยางค์แหลม โคนมน รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๑ ช่อง มี ออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสีม่วง ยาว ๔.๕-๖ มม. ปลายแยกเป็น ๒ แฉก ยาว ๒.๕-๓ มม. ด้านนอก มีขนคล้ายไม้กวาดปกคลุมขึ้นมาเกือบถึงรอยแยก ด้าน ในเป็นตุ่มเล็ก ๆ ของยอดเกสรเพศเมีย
     ผลแบบผลแห้งเมล็ดล่อน กึ่งรูปทรงกระบอก ยาว ๒.๕-๓.๕ มม. มีสัน ๑๐ สัน มีขนสั้นนุ่มเป็นขนคู่และ มีต่อมเป็นตุ่ม มีกลีบเลี้ยงติดทนแบบแพปพัส ลักษณะ เป็นขนแข็ง เรียง ๒ ชั้น ชั้นนอกสั้นกว่าชั้นใน ชั้นในยาว ๖-๖.๕ มม. มีเมล็ด ๑ เมล็ด
     ดอกสีป่าเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย มีเขต การกระจายพันธุ์ทางภาคเหนือ พบในป่าผลัดใบผสมหรือ ป่าก่อผสมสน ที่สูงจากระดับทะเล ๖๐๐-๘๐๐ ม. ออก ดอกและเป็นผลเดือนธันวาคมถึงกุมภาพันธ์.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ดอกสีป่า
ชื่อวิทยาศาสตร์
Acilepis chiangdaoensis (H. Koyama) H. Rob. et Skvarla
ชื่อสกุล
Acilepis
คำระบุชนิด
chiangdaoensis
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- (H. Koyama)
- H. Rob. et Skvarla
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (H. Koyama) ช่วงเวลาคือ (1937-)
- H. Rob. ช่วงเวลาคือ (1932-)
ชื่ออื่น ๆ
ดอกดอยป่า (ทั่วไป)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ก่องกานดา ชยามฤต
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานพืช อักษร ด กองวิทยาศาสตร์อนุกรมวิธานพืช อักษร ด. pdf.