กูดขี้หลับเป็นเฟิร์น เหง้าทอดขนานยาวใต้ดิน เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๓ มม. มีเกล็ดสีน้ำตาลและขน เกล็ดกว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๕ มม.

 ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ รูปขอบขนาน ก้านใบสีน้ำตาลอ่อน ยาวประมาณ ๒๐ ซม. อยู่ห่าง ๆ กัน โคนมีขนและเกล็ดสีดำ

 ใบย่อยมี ๑-๔ คู่ หรือมากกว่า เรียงตรงข้ามกันรูปขอบขนานถึงรูปเดียว กว้าง ๑.๒-๑.๕ ซม. ยาว ๔-๑๕ ซม. บิดงอไม่เท่ากัน ปลายเป็นติ่งยาว โคนสอบถึงมน ใบย่อยที่ปลายใบใหญ่ที่สุด รูปขอบขนานแกมรูปใบหอก กว้าง ๑.๘-๔ ซม. ยาว ๑๘-๒๔ ซม. ปลายเป็นติ่งยาวถึงเรียวแหลมโคนสอบถึงมน ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นไม่สม่ำเสมอ แผ่นใบสีเขียวเข้ม บาง เมื่อแห้งใบเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง เส้นใบสานกันเป็นร่างแห เส้นใบย่อยสานกันเป็นรูปจันทร์เสี้ยว กลุ่มอับสปอร์ขยายขนาดเป็นรูปคลุมเส้นใบย่อย ไม่มีเยื่อคลุมอับสปอร์มีขน

 กูดขี้หลับมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคกลาง ขึ้นริมลำธารในป่าดิบแล้งบนพื้นที่ระดับต่ำถึงที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๑,๓๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่ไต้หวัน หมู่เกาะริวกิว อินเดีย พม่า และภูมิภาคอินโดจีน.