ชื่ออื่น ๆ

ดอกหกเดือน (เหนือ); ไฮแดรนเยีย (กลาง)

     ดอกสามเดือนเป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง ๑ ม. แตก กิ่งก้านมากตั้งแต่โคนต้นขึ้นมา
     ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปไข่หรือรูปไข่กลับ กว้าง ๕-๑๔ ซม. ยาว ๘-๒๕ ซม. ปลายแหลมเป็นติ่ง โคนมน หรือกลม ขอบจักฟันเลื่อย แผ่นใบค่อนข้างหนา เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๗ เส้น ปลายเส้นโค้งจดกัน ก่อนถึงขอบใบ ระหว่างเส้นแขนงใบมีเส้นใบย่อยแบบขั้น บันไดและแบบร่างแห เห็นเด่นชัด ก้านใบยาว ๑-๓ ซม.
     ดอกแยกเพศต่างต้นแกมดอกสมบูรณ์เพศ ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนงคล้ายช่อเชิงหลั่น ออก ที่ปลายกิ่ง เส้นผ่านศูนย์กลางช่อ ๑๐-๑๕ ซม. ดอกเรียง เป็น ๒ วง ดอกวงนอกเป็นหมัน มีเฉพาะกลีบรวม สีขาว สีชมพู หรือสีฟ้า โคนกลีบเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น ๔ แฉก พบน้อยที่มี ๕ แฉก รูปเกือบกลมหรือรูปไข่ กว้าง ๐.๕-๑ ซม. ดอกวงในเป็นดอกสมบูรณ์เพศ ก้านดอก สั้นมาก กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น ๔ แฉก พบน้อยที่มี ๕ แฉก กลีบดอกโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยก เป็น ๔ แฉก พบน้อยที่มี ๕ แฉก รูปไข่หรือรูปช้อน เรียง ซ้อนกัน เกสรเพศผู้ ๑๐ เกสร ติดบนจานฐานดอก ก้าน ชูอับเรณูรูปแถบ แยกจากกัน อับเรณูรูปขอบขนานหรือ ค่อนข้างกลม มี ๒ พู รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒-๔ ช่อง พบน้อย ที่มี ๕ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสร เพศเมีย ๒-๔ ก้าน พบน้อยที่มี ๕ ก้าน ยอดเกสรเพศเมีย ขนาดเล็ก

     ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงค่อนข้างกลม เมล็ด ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
     ดอกสามเดือนเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีเขต การกระจายพันธุ์แถบเทือกเขาหิมาลัย จีน และญี่ปุ่น พันธุ์ที่นำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับในประเทศไทยเกือบ ทั้งหมดมีดอกที่เป็นหมัน นิยมปลูกตามบริเวณที่สูงบน ภูเขาที่มีอากาศค่อนข้างหนาวเย็น ออกดอกเกือบตลอด ทั้งปี ในประเทศไทยปลูกได้ทั่วทุกภาค.