ดอกสองสีชนิดนี้เป็นไม้ล้มลุกหลายปี สูง ๓๐- ๖๐ ซม. ขึ้นตามหิน ลำต้นตั้งตรง อวบน้ำ ค่อนข้างเปราะ บาง อาจแยกหรือไม่แยกแขนง ทุกส่วนมีขนหลายเซลล์ ขนาดเล็ก ทิ้งใบในช่วงแล้ง รากออกเป็นกระจุกฝอย
     ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่กว้าง หรือรูปไข่แกมรูปขอบขนาน กว้าง ๕-๖.๕ ซม. ยาว ๗- ๑๑ ซม. ปลายมน โคนรูปลิ่มหรือมน อาจเบี้ยว ขอบจัก ฟันเลื่อยไม่สม่ำเสมอและมีขนขนาดเล็กหนาแน่นตามขอบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ มีขนหลายเซลล์หนาแน่น เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๖ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห เห็น ไม่ชัด ก้านใบยาว ๑-๓ ซม. มีขนหลายเซลล์หนาแน่น

     ช่อดอกแบบช่อกระจุกซ้อน ออกที่ซอกใบใกล้ ปลายยอด ช่อยาว ๔-๙ ซม. มีขนหลายเซลล์ที่มีต่อมที่ ปลายกระจายห่าง ๆ ก้านช่อยาวประมาณ ๕.๕ ซม. ก้าน ดอกยาวประมาณ ๑ ซม. ใบประดับสีเขียว โคนสีม่วงอม แดงเข้ม รูปไข่กว้าง กว้าง ๕-๗ มม. ยาวประมาณ ๖ มม. เกลี้ยงหรือมีขนหลายเซลล์ที่มีต่อมที่ปลายกระจายห่าง ๆ ใบประดับย่อยรูปไข่กว้างหรือรูปเกือบกลม มีขนาดเล็ก กว่าใบประดับ ดอกสีม่วงถึงสีม่วงเข้มปนสีเขียว กลีบเลี้ยง โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดค่อนข้างสั้น ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปคล้ายสามเหลี่ยมหรือรูปแถบกึ่งรูปใบหอก กว้าง ๑-๑.๕ มม. ยาว ๓-๓.๕ มม. ปลายมน เกลี้ยง กลีบดอก โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดคล้ายรูปทรงกระบอก สีม่วงถึง สีม่วงเข้ม กว้างประมาณ ๔ มม. ยาว ๑.๕-๒ ซม. ส่วนที่ เชื่อมกันของหลอดซีกล่างยาวกว่าซีกบน ปลายมี ๕ แฉก แยกเป็น ๒ ซีก ซีกบน ๒ แฉก ซีกล่าง ๓ แฉก แฉกซีกบน สีม่วงอมแดงเข้ม คล้ายรูปครึ่งวงกลมหรือเกือบกลม กว้าง และยาว ๒-๒.๕ มม. ปลายมนกลม แฉกซีกล่างสีเหลือง อมเขียวอ่อน โคนเชื่อมติดกันและยื่นยาว แฉกรูปไข่กลับ กว้างหรือรูปเกือบกลม กว้างและยาว ๓-๕ มม. ปลายมน กลม แฉกกลางมีขนาดใหญ่กว่าสองแฉกข้าง เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ที่สมบูรณ์ ๒ เกสร ติดอยู่ในหลอดกลีบดอก ก้าน ชูอับเรณูสีขาว เรียวยาว ยาวประมาณ ๔ มม. อับเรณูรูป ขอบขนาน มีขนสั้นประปราย เกสรเพศผู้ที่เหลืออีก ๓ เกสรเป็นหมัน ลดรูปหรืออาจไม่มี อยู่ใกล้โคนหลอดกลีบ ดอก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ สีม่วงอมแดง รูปทรงกระบอก แคบ กว้างประมาณ ๑.๕ มม. ยาวประมาณ ๑.๘ ซม. มี ขนหลายเซลล์หนาแน่น มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียสีเขียวอมม่วง ค่อนข้าง สั้น มีขนเป็นปุ่มเล็กหนาแน่น ยอดเกสรเพศเมียแผ่เป็น แผ่นเกือบกลม สีเขียว โปร่งแสง

     ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกระบอกแคบ กว้าง ประมาณ ๒ มม. ยาวประมาณ ๒ ซม. มีกลีบเลี้ยง ก้าน ยอดเกสรเพศเมียและยอดเกสรเพศเมียติดทน เมล็ด ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
     ดอกสองสีชนิดนี้เป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย มีเขตกระจายพันธุ์ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบตาม หน้าผาหินที่ชื้นและค่อนข้างร่มรำไร ที่สูงจากระดับทะเล ๑,๐๐๐-๑,๕๐๐ ม. ออกดอกเดือนสิงหาคมถึงตุลาคม เป็น ผลเดือนตุลาคมถึงธันวาคม.