คล้าน้ำช่อห้อย

Thalia geniculata L.

ชื่ออื่น ๆ
กล้วยไม้น้ำ (กลาง)
ไม้น้ำล้มลุกหลายปี ลำต้นใต้ดินเป็นเหง้าใบเดี่ยว เรียงสลับใกล้โดน รูปไข่ ระหว่างปลายก้านใบกับโคนแผ่นใบมีรอยควั่นสีเหลืองอ่อนถึงสีน้ำตาลช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ยอด ช่อดอกโปร่ง ช่อย่อยแบบช่อเชิงลด แกนช่อย่อยหักพับไปมาและโค้งห้อยลง ดอกสีม่วงอ่อน ผลแบบผลแห้งไม่แตกรูปทรงรีหรือค่อนข้างกลม เมล็ด ๑ เมล็ด รูปคล้ายผลผิวเรียบ สีนํ้าตาลดำหรือสีดำ มีเยื่อผู้หุ้มเมล็ด

คล้าน้ำช่อห้อยเป็นไม้น้ำล้มลุกหลายปี สูง ๑-๓ ม. ลำต้นใต้ดินเป็นเหง้า ลำต้นเหนือดินแตกเป็นกอ ขึ้นตามชายนํ้า

 ใบเดี่ยว เรียงสลับใกล้โคน รูปไข่ กว้าง ๑๐-๒๐ ซม. ยาว ๒๕-๕๐ ซม. ปลายแหลมหรือเรียวแหลม โคนมนหรือรูปหัวใจ ขอบเรียบ ด้านบนเกลี้ยง ด้านล่างมีนวลเป็นมัน กาบใบสีเขียวหรือสีม่วงแดง ยาว ๕๐-๘๐ ซม. ก้านใบรูปทรงกระบอก สีเขียวหรือสีม่วงแดง ยาว ๑-๒ ม. ระหว่างปลายก้านใบกับโคนแผ่นใบมีรอยควั่นสีเหลืองอ่อนถึงสีนํ้าตาล ยาว ๑.๓-๑.๕ ซม.

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ยอด ช่อดอกโปร่ง แผ่กว้าง ช่อย่อยแบบช่อเชิงลด ก้านช่อดอกรูปทรงกระบอก ยาว ๐.๕-๑.๕ ม. แต่ละช่อมีช่อย่อย ๑๐-๑๕ ช่อ แกนช่อย่อยหักพับไปมาและโค้งห้อยลง กาบรองช่อดอกรูปขอบขนานแกมรูปใบหอก กว้างประมาณ ๑ ซม. ยาวประมาณ ๑๕ ซม. ดอกสีม่วงอ่อน ติดที่แกนช่อย่อยเป็นคู่ ๆ มีใบประดับย่อย ๒ ใบ ใบประดับย่อยใบล่างรูปใบหอก กว้าง ๕-๗ มม. ยาวประมาณ ๒ ซม. สีเขียวมีขนนุ่ม ใบประดับย่อยใบบน กว้าง ๕-๖ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. สีเขียว กลีบเลี้ยง ๓ กลีบ เป็นเยื่อบางใสมีเส้นสีม่วง กว้าง ๗-๙ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. กลีบดอกบาง โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น ๓ แฉก เกสรเพศผู้ ๓ เกสร แผ่ออกเป็นแผ่นบางลักษณะคล้ายกลีบดอก ที่สมบูรณ์มี ๑ เกสร


สีม่วงมีอับเรณูติดที่ขอบ เกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน ๒ เกสร มีหนึ่งเกสรที่มีสีขาว โคนสีม่วงเข้มขอบหยิกย่น กว้างประมาณ ๑ ซม. ยาว ๑.๕-๒ ซม. อีกหนึ่งเกสรสีม่วง ขนาดเล็กกว่า รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียโค้งงอ ยาว ๓-๔ มม. ยอดเกสรเพศเมียแผ่ออกเป็นแผ่น

 ผลแบบผลแห้งไม่แตก รูปทรงรีหรือค่อนข้างกลม กว้าง ๖-๗ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. สีนํ้าตาลดำเมล็ด ๑ เมล็ด รูปคล้ายผล ผิวเรียบ สีน้ำตาลดำหรือสีดำ มีเยื่อหุ้มเมล็ด

 คล้านํ้าช่อห้อยเป็นพรรณไม้ต่างประเทศมีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของแอฟริกาและอเมริกา เจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศอบอุ่นและอากาศร้อน นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ ขณะนี่มีการขึ้นทะเบียนเป็นพืชต่างถิ่นที่นำเข้ามาในประเทศไทย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
คล้าน้ำช่อห้อย
ชื่อวิทยาศาสตร์
Thalia geniculata L.
ชื่อสกุล
Thalia
คำระบุชนิด
geniculata
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Linnaeus, Carl
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1707-1778)
ชื่ออื่น ๆ
กล้วยไม้น้ำ (กลาง)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางสาววีรญา บุญเตี้ย