กุหลาบลังกาหลวง

Rhododendron microphyton Franch.

ไม้พุ่ม ใบเรียงเวียน รูปรี แผ่นใบมีขนสากสีน้ำตาลช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามง่ามใบและปลายกิ่ง ดอกบานรูปกรวย สีขาวหรือชมพูอ่อนแซมขาว ภายในหลอดมีประสีม่วงแดง ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกระบอก

กุหลาบลังกาหลวงเป็นไม้พุ่มเตี้ย สูง ๑-๒ ม. ลำต้นและกิ่งมีขนสั้นสีน้ำตาลทั่วไป

 ใบเดี่ยว เรียงเวียนไม่เป็นระเบียบ รูปรี กว้าง ๑-๒ ซม. ยาว ๓-๔ ซม. ปลายแหลม โคนสอบ แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีจางกว่า มีขนสั้นสีน้ำตาลสากมือทั้ง ๒ ด้าน

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามง่ามใบและปลายกิ่งช่อละ ๓-๖ ดอก ดอกบานเต็มที่กว้าง ๒-๓ ซม. กลีบดอกสีขาวหรือชมพูอ่อนแซมขาว ติดกันเป็นรูปกรวย ยาว ๐.๘-๑.๒ ซม. ปลายแยกเป็น ๕ กลีบ กว้าง ๖-๘ มม. ยาว ๐.๘-๑.๑ ซม. มีประสีม่วงแดงเป็นทางตั้งแต่ปากหลอดดอกจนถึงโคนเกสรเพศผู้ ๕ อัน ยาวไม่เท่ากัน ตั้งแต่ ๒-๒.๕ ซม. โคนก้านชูอับเรณูมีขนสั้น ๆ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มีขนสีน้ำตาลหนาแน่นมี ๕ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกระบอก มีขนสั้นสีน้ำตาลเมื่อแก่แตกเป็น ๕ เสี่ยง มีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดเล็กแบน มีปีกบางใสล้อมรอบ

 กุหลาบลังกาหลวงมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ขึ้นห่าง ๆ ตามชายป่าดิบเขาที่ชุ่มชื้น บนภูเขาสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๑,๕๐๐ ม. ขึ้นไป ในต่างประเทศพบที่จีนตอนใต้ ออกดอกระหว่างเดือนพฤศจิกายนถึงมกราคม

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
กุหลาบลังกาหลวง
ชื่อวิทยาศาสตร์
Rhododendron microphyton Franch.
ชื่อสกุล
Rhododendron
คำระบุชนิด
microphyton
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Franchet, Adrien René
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1834-1900)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ศ. ดร.ธวัชชัย สันติสุข