ตะครองเป็นไม้ต้น สูง ๒-๕ ม. เปลือกสีดำ กิ่งค่อนข้างเกลี้ยง มีหนามโค้ง ยาวประมาณ ๖ มม.
ใบเดี่ยว เรียงเวียนรูปไข่หรือรูปรี กว้าง ๒.๕-๕.๕ ซม. ยาว ๔-๘ ซม. ปลายมนกลมหรือกึ่งแหลม โคนรูปลิ่ม เบี้ยว ขอบเรียบหรือหยักซี่ฟันที่ปลายใบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ค่อนข้างเกลี้ยงหรือมีขนสั้นนุ่มตามเส้นใบ เมื่อแห้งด้านบนสีดำ ด้านล่างสีเทา เส้นโคนใบ ๓ เส้น เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๑๔ เส้น ก้านใบยาว ๐.๕-๑ ซม.
ช่อดอกแบบช่อกระจุก ยาว ๔-๗ มม. ออกตามซอกใบ มีขนสั้นนุ่ม ก้านดอกยาวประมาณ ๒ มม. ดอกสีเขียวอมขาว กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาวประมาณ ๑.๕ มม. ด้านนอกมีขน ปลายแยกเป็น ๕ แฉก แต่ละแฉกรูปคล้ายสามเหลี่ยม กว้างประมาณ ๑.๕ มม. ยาวประมาณ ๒ มม. ปลายแหลม ด้านนอกมีขนสั้นนุ่ม ด้านในเกลี้ยงและเป็นสัน กลีบดอก ๕ กลีบ สีเขียวอมขาว รูปหัวใจกลับแกมรูปไข่ ยาวประมาณ ๑.๓ มม. เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ยาวประมาณ ๑.๕ มม. อับเรณูทรงรูปไข่ จานฐานดอกเป็นวง หนา มีขน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๓ ช่อง
ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลม กว้างประมาณ ๑.๘ ซม. ยาวประมาณ ๒ ซม. ผนังผลหนาประมาณ ๔ มม. ผนังผลชั้นในแข็ง มี ๓ ช่อง เมล็ดรูปทรงรี ยาวประมาณ ๑ ซม. หนาประมาณ ๑ มม. มันวาว มี ๑ เมล็ด
ตะครองมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และภาคตะวันตกเฉียงใต้ พบตามป่าดิบ ป่าเต็งรัง และชายป่า ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๕๐-๔๐๐ ม. ออกดอกเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคม เป็น