ชมพู่กลม

Syzygium anacardiifolium (Craib) Chantar. et J. Parn.

ไม้ต้น ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปขอบขนานหรือรูปรี เส้นขอบในข้างละ ๒ เส้น ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามปลายกิ่งหรือซอกใบ ดอกสีแดงหรือสีชมพู ฐานดอกรูปถ้วย ปลายผายคล้ายปากแตรเกสรเพศผู้จำนวนมาก ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลมแป้น

ชมพู่กลมเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๑๕ ม. กิ่งแบน เปลือกสีน้ำตาลเข้มหรือสีเทาอมขาว

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปขอบขนานหรือรูปรี กว้าง ๗-๘ ซม. ยาว ๒๑-๒๖.๕ ซม. ปลายมน โคนเว้ารูปหัวใจหรือเว้ารูปหัวใจแกมรูปติ่งหู ขอบเรียบ เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน เส้นกลางใบเป็นร่องตื้นทางด้านบน เส้นแขนงใบข้างละ ๑๓-๑๔ เส้น เส้นขอบในข้างละ ๒ เส้น ก้านใบยาว ๔-๙ มม. อวบหนาคล้ายไม้ก๊อก

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามปลายกิ่งหรือซอกใบ ยาวได้ถึง ๔ ซม. ก้านช่อยาว ๑-๒ มม. แกนช่อแบนและเป็นเหลี่ยม ใบประดับรูปสามเหลี่ยม กว้างประมาณ ๐.๕ มม. ยาว ๒-๓ มม. ดอกสีแดงหรือสีชมพู เรียงเป็นกลุ่มละสาม ดอกที่อยู่ด้านข้างมีก้านดอกยาว ๓-๙ มม. ดอกที่อยู่ตรงกลางไร้ก้าน ฐานดอกรูปถ้วย ปลายผายคล้ายปากแตร ยาว ๑-๑.๕ ซม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกับฐานดอก ปลายแยกเป็น ๔ แฉก แต่ละแฉกรูปครึ่งวงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๔-๗ มม. ขอบบางใส กลีบดอก ๔ กลีบ สีขาว แยกกันเป็นอิสระ รูปกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑.๕-๑.๗ ซม. แผ่นกลีบมีต่อมจำนวนมาก เกสรเพศผู้จำนวนมากแยกกันเป็นอิสระ เกสรรอบนอกยาวกว่ารอบในอับเรณูรูปขอบขนานแกมรูปแถบ ยาว ๐.๗-๑ มม. ก้านชูอับเรณูเรียว สีแดงหรือสีชมพู รอบนอกยาว ๑.๕-๒ ซม. รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียว ยาว ๑.๘-๒ ซม. ยื่นเหนือกลุ่มเกสรเพศผู้ ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลมแป้น ปลายผลมีกลีบเลี้ยงและก้านยอดเกสรเพศเมียติดทน

 ชมพู่กลมมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกเฉียงใต้และภาคใต้ พบตามโขดหินริมลำธารในป่าดิบ ที่สูงจากระดับทะเล ๑๗๕-๑,๑๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่มาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ชมพู่กลม
ชื่อวิทยาศาสตร์
Syzygium anacardiifolium (Craib) Chantar. et J. Parn.
ชื่อสกุล
Syzygium
คำระบุชนิด
anacardiifolium
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Craib, William Grant
- Chantaranothai, Pranom
- Parnell, John Adrian Naicker
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Craib, William Grant (1882-1933)
- Chantaranothai, Pranom (1955-)
- Parnell, John Adrian Naicker (1954-)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ผศ. ดร.ฉัตรชัย เงินแสงสรวย