กำลังช้างสารเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง ๔ ม.
ใบเดี่ยว เรียงสลับหรือเวียนรอบ รูปขอบขนาน รูปรี หรือรูปใบหอก กว้าง ๓-๙ ซม. ยาว ๑๐-๒๐ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนแหลม ขอบจักฟันเลื่อยหรือหยักซี่ฟัน เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๑๐ เส้น ก้านใบยาว ๑-๑.๕ ซม.
ช่อดอกออกตามง่ามใบและบริเวณเหนือรอยแผลใบ ยาว ๑-๕ ซม. ดอกสีขาว ก้านดอกยาว ๑-๒ มม. โคนก้านและปลายก้านดอกมีใบประดับรูปไข่หรือรูปสามเหลี่ยม เล็กมาก กลีบเลี้ยงโคนติดกัน ปลายหยัก ๕ หยัก รูปไข่ กลีบดอกสีขาว
ผลหรือค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๓-๔ มม. ปลายผลมีก้านยอดเกสรเพศเมียติดอยู่ เมล็ดเล็กมากและมีจำนวนมาก
กำลังช้างสารชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลาง พบตามป่าดิบและป่าเบญจพรรณ บนพื้นที่ระดับต่ำไปจนถึงสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๑,๘๐๐ ม. ออกดอกเกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบที่อินเดีย พม่า และภูมิภาคอินโดจีน.