ชื่ออื่น ๆ

กะบอ (เหนือ), บ่าวม้ามืด (ตรัง)

กำเบ้อต้นเป็นไม้ต้นหรือไม้พุ่ม สูง ๔-๘ ม. กิ่งอ่อนมีขนเป็นมันเหมือนไหม สีเทาอมเหลือง แล้วค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล มีช่องอากาศตามผิวกิ่ง

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปใบหอกกลับ รูปรีหรือรูปไข่แกมรูปใบหอก กว้าง ๓-๖ ซม. ยาว ๑๐-๑๘ ซม. ปลายเรียวยาวแหลม สีเขียวมะกอก โคนสอบหรือมน ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบเหนียว เส้นแขนงใบข้างละ ๙-๑๑ เส้น โค้งขึ้น ด้านล่างเห็นชัดกว่าด้านบน ตามเส้นใบด้านล่างมีขนละเอียด ก้านใบยาว ๐.๘-๑.๕ ซม. มีขน หูใบระหว่างก้านใบ ๑ คู่ รูปใบหอก ยาว ๕-๙ มม. ปลายแยกเป็น ๒ แฉก มีขน

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกซ้อน ออกตามปลายกิ่ง ยาว ๕-๑๕ ซม. มี ๓-๑๐ ดอก แกนดอกแยกเป็น ๒ ข้างเท่า ๆ กัน ๒-๓ ครั้ง มีขนสั้น ๆ ใบประดับรูปใบหอกปลายแหลม ยาว ๑-๑.๕ ซม. ใบประดับย่อยยาวประมาณ ๒ มม. ก้านดอกสั้นมากหรือไม่มี ดอกสีขาวอมเหลือง กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ รูปสามเหลี่ยมปลายแหลม มีขนสั้น โคนติดกันเล็กน้อย กลีบเลี้ยงกลีบหนึ่งขยายใหญ่คล้ายกลีบดอก สีขาว รูปไข่หรือรูปขอบขนาน กว้าง ๓-๖.๕ ซม. ยาว ๘-๑๕ ซม. โคนกลีบมนหรือแหลม ปลายแหลม ก้านใหญ่ กลีบดอก ๕ กลีบ โคนติดกันเป็นหลอดรูปทรงกระบอก ยาว ๑.๖-๒.๕ ซม. ค่อย ๆ ผายออกทางปากหลอด ปลายหยักตื้น ๕ หยัก ด้านนอกมีขนสั้น ๆ ด้านในมีขนยาวโดยเฉพาะที่ปากหลอด ปลายหยักมีติ่งแหลม เกสรเพศผู้ ๕ อัน ไม่มีก้านชูอับเรณูติดอยู่ภายในหลอดกลีบดอกใกล้ปากหลอด รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลหลายเม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียยาว ๑.๕-๑.๘ ซม. ปลายแยกเป็น ๒ แฉก

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปไข่กลับหรือรูปรี กว้าง ๔-๕ มม. ยาว ๖-๘ มม.

 กำเบ้อต้นมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือและภาคใต้ ขึ้นในป่าดิบ ในต่างประเทศพบที่ภาคใต้ของจีน พม่า และภูมิภาคอินโดจีน.