กาลอ

Shorea faguetiana F.Heim

ชื่ออื่น ๆ
หมอนไก่ (ยะลา)
ไม้ต้น โคนมีพอน ตาใบ หูใบ และช่อดอกมีขนกระจุกสีเทา ใบเรียงเวียน รูปรี ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามง่ามใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกสีขาวนวล กลีบดอกบิดเป็นเกลียวผลแบบผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว รูปกระสวย มีปีกยาว ๓ ปีก

กาลอเป็นไม้ต้น สูง ๒๕-๔๕ ม. มีพอน เปลือกแตกเป็นร่องตื้นๆ ตามยาว ตาใบ หูใบ และช่อดอกมีขนกระจุกสั้น ๆ สีเทา ตาใบรูปรี มีขนาดเล็ก

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรีถึงรูปรีกว้าง กว้าง ๓.๕-๕.๕ ซม. ยาว ๕-๑๐ ซม. ปลายเรียวแหลมสั้น โคนรูปลิ่มกว้างหรือมนกว้าง แผ่นใบค่อนข้างหนา เส้นกลางใบเห็นชัด เส้นแขนงใบข้างละ ๙-๑๒ เส้น ปลายโค้งจรดกันใกล้ขอบใบ


เห็นชัดทางด้านล่าง เส้นใบย่อยเชื่อมต่อกันเป็นแบบขั้นบันไดห่าง ๆ ก้านใบยาวประมาณ ๑ ซม. หูใบรูปขอบขนาน กว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๓ มม.

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามง่ามใบใกล้ปลายกิ่งยาว ๓-๗ ซม. แตกแขนงไม่เป็นระเบียบ ตาดอกรูปกระสวย ยาวประมาณ ๓ มม. ดอกสีขาวนวล ก้านดอกยาว ๑-๒ มม. กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ รูปไข่ ขนาดใกล้เคียงกัน เรียงเกยซ้อนกันกว้างและยาวประมาณ ๑ มม. มีขนสั้นนุ่มคลุมผิวด้านนอกกลีบดอก ๕ กลีบ รูปแถบยาว เรียงเกยซ้อนกันบิดเป็นเกลียวด้านนอกมีขน ด้านในเกลี้ยง เกสรเพศผู้ ๑๕ อัน เรียงเป็น ๓ วง โคนเชื่อมติดกัน มีแกนอับเรณูยาวแบบเส้นด้าย ยาวพ้นอับเรณู อับเรณูค่อนข้างกลม มีขนสั้นนุ่ม ครึ่งล่างของก้านชู อับเรณูแผ่ขยายใหญ่ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ค่อนข้างกลมมี ๒-๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว มีขนสั้นนุ่มที่โคน

 ผลแบบผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว รูปกระสวย กว้าง ๕-๘ มม. ยาว ๑.๕-๒ ซม. มีขนสั้นนุ่ม มีปีกซึ่งเจริญมาจากกลีบเลี้ยง ๕ ปีก ยาว ๓ ปีก สั้น ๒ ปีก ไม่เชื่อมกับตัวผลปีกยาวกว้าง ๐.๘-๑-๕ ซม. ยาว ๔-๔.๕ ซม. ปีกสั้นกว้าง ๓-๕ มม. ยาว ๒.๕-๓ ซม. โคนปีกหนาติดกันยาวประมาณ ๕ มม. ก้านผลยาว ๓-๔ มม.

 กาลอมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ตอนล่าง พบที่ จ. นราธิวาสและปัตตานี ขึ้นในป่าดิบตามสันเขาและหุบเขาที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๒๐๐-๔๐๐ ม. การออกดอกและติดผลไม่แน่นอน ออกดอกประมาณเดือนตุลาคม ผลแก่ประมาณเดือนสิงหาคม ในต่างประเทศพบที่คาบสมุทรมาเลเซียและเกาะบอร์เนียว พบได้สูงถึง ๑,๐๐๐ ม. จากระดับน้ำทะเล.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
กาลอ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Shorea faguetiana F.Heim
ชื่อสกุล
Shorea
คำระบุชนิด
faguetiana
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Heim, Frédéric Louis
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1869- )
ชื่ออื่น ๆ
หมอนไก่ (ยะลา)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ราชันย์ ภู่มา