ก่ายกอมเครือ

Aspidopterys tomentosa (Blume) Juss.

ไม้เถา กิ่งและใบอ่อนมีขนสีน้ำตาล ใบเรียงตรงข้ามมีรูปร่างหลายแบบ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามง่ามใบและปลายกิ่งดอกเล็ก สีขาวหรือเหลืองอ่อน ผลแบบผลแห้งแยก มี ๓ พู แต่ละพูมีปีกบาง

ก่ายกอมเครือเป็นไม้เถาเนื้อแข็ง ตามกิ่งก้านและใบอ่อนมีขนสีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลแดง ซึ่งจะค่อย ๆ หลุดไป

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม มีรูปร่างหลายแบบ ค่อนข้างกลมรูปไข่ รูปไข่กลับ รูปใบหอก หรือรูปรี กว้าง ๕-๑๔ ซม. ยาว ๖-๑๓ ซม. ปลายใบอ่อนเรียวแหลม ปลายใบแก่รูปหัวใจกลับหรือมนมีติ่งแหลม โคนมนสอบ ขอบเรียบ แผ่นใบด้านบนเกลี้ยง


เมื่อแห้งสีขาวนวล ด้านล่างมีขนสีเหลืองหรือน้ำตาลหนาแน่น หรือเกลี้ยง เส้นใบนูนเห็นชัดทางด้านล่าง ก้านใบยาว ๑-๔ ซม. หูใบเล็กมาก ร่วงง่าย

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามง่ามใบและปลายกิ่งก้านช่อดอกยาว ๑.๕-๗ ซม. มีขนสีเหลืองหรือน้ำตาลตลอดถึงแกนช่อดอกสีขาวหรือเหลืองอ่อน ก้านดอกเรียว ยาว ๐.๕- ๒ ซม. มีข้อต่อตรงบริเวณต่ำกว่าจุดกึ่งกลางของก้านดอก มีใบประดับที่โคนก้านดอกยาว ๒-๓ มม. ปลายแหลม มีใบประดับย่อย ๑ คู่ เล็กมาก ปลายแหลม ติดตรงก้านดอกในตำแหน่งต่ำกว่าข้อต่อของก้านดอกเล็กน้อย กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ เล็กมาก รูปขอบขนานแกมรูปไข่ ปลายมน กลีบดอก ๕ กลีบ ใหญ่กว่ากลีบเลี้ยงเล็กน้อย รูปขอบขนาน ปลายมน เกสรเพศผู้ ๑๐ อัน ก้านชูอับเรณูสั้น รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่ เล็กมาก มี ๓ พู แต่ละพูมีปีก ๓ ปีกที่ด้านข้างทั้งสองและสันกลาง

 ผลแบบผลแห้งแยก มี ๓ พู แต่ละพูมีปีกบางใส ปีกที่แผ่ออกไปทั้ง ๒ ข้างของแต่ละพูเป็นรูปไข่ กว้าง ๑.๕-๓ ซม. ยาวประมาณ ๒.๕ ซม. ปีกตรงสันกลางเจริญออกมาเพียงเล็กน้อย เมื่อแต่ละพูหลุดไปแล้วเหลือแกนรูปกรวยแหลมติดอยู่กับก้านของผล เมล็ดกว้างประมาณ ๒ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม.

 ก่ายกอมเครือมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทั่วทุกภาค ขึ้นในบริเวณป่าดิบชื้นที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๒๗๕-๒,๐๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่พม่า กัมพูชา และภูมิภาคมาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ก่ายกอมเครือ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Aspidopterys tomentosa (Blume) Juss.
ชื่อสกุล
Aspidopterys
คำระบุชนิด
tomentosa
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Blume, Carl (Karl) Ludwig von
- Jussieu, Antoine Laurent de
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Blume, Carl (Karl) Ludwig von (1796-1862)
- Jussieu, Antoine Laurent de (1748-1836)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ศ.พวงเพ็ญ ศิริรักษ์