ขางปอยเอราวัณเป็นไม้พุ่ม สูง ๑-๓ ม. ลำต้นค่อนข้างเกลี้ยง กิ่งอ่อนมีขน

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่หรือรูปรี กว้าง ๓.๕-๑๐ ซม. ยาว ๖-๑๗ ซม. ปลายแหลม เรียวแหลม หรือเป็นติ่งแหลม โคนมน เว้า หรือรูปลิ่ม บางครั้งพบต่อมใกล้โคนใบ ๒ ต่อม ขอบจักฟันเลื่อยหรือหยักมน ด้านบนมีขนละเอียด ด้านล่างมีขนสั้นหนานุ่ม เส้นใบนูนเด่นชัดทางด้านล่าง เส้นแขนงใบข้างละ ๔-๖ เส้น ก้านใบยาว ๑-๑๐ ซม. หูใบร่วงง่าย รูปสามเหลี่ยม เรียวแคบ ยาว ๐.๘-๑.๒ มม. มีขนและขนต่อม

 ดอกแยกเพศร่วมช่อหรือต่างช่อ ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ช่อยาว ๕-๑๕ ซม. อาจพบยาวได้ถึง ๒๓ ซม. ออกตามซอกใบ ดอกเล็ก สีขาวอมเขียวหรือสีขาวอมเหลืองไม่มีกลีบดอกและจานฐานดอก แต่ละช่อมีดอกเพศผู้จำนวนมาก ออกรวมกันเป็นกระจุกตามแกนช่อ กระจุกละ ๗-๑๒ ดอก ใบประดับรูปไข่ กว้างประมาณ ๐.๕ มม. ยาวประมาณ ๑ มม. ด้านนอกมีขนแข็งและขนต่อมก้านดอกยาว ๐.๑-๐.๓ มม. กลีบเลี้ยง ๔ กลีบ รูปไข่ กว้างประมาณ ๐.๓ มม. ยาวประมาณ ๐.๕ มม. ด้านนอกมีต่อมเกสรเพศผู้ ๘ เกสร ขนาดเล็ก แยกอิสระ ดอกเพศเมียมักออกเดี่ยวที่ส่วนล่างของแกนช่อดอก ใบประดับรูปถ้วยหรือรูปไต กว้าง ๐.๖-๑.๓ ซม. ยาว ๔-๘ มม. ขอบใบประดับหยัก ๗-๑๒ หยัก ด้านนอกมีขนแข็งและขนต่อมเส้นใบประดับเห็นชัด ก้านดอกสั้นมากถึงไม่มี กลีบเลี้ยง

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงค่อนข้างกลมแป้นมี ๓ พู เส้นผ่านศูนย์กลาง ๓-๔ มม. สูง ๒-๓ มม. เปลือกมีขนสาก เมล็ดทรงรูปไข่ กว้าง ๑.๘-๒ มม. ยาว ๒-๒.๒ มม.

 ขางปอยเอราวัณเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทยมีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ พบตามริมลำธาร น้ำตก เขาหินปูน ป่าดิบแล้ง ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๓๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี.