ชื่ออื่น ๆ

กระออง (ประจวบคีรีขันธ์); ก้างปลาขาว (อ่างทอง, เชียงใหม่); ก้างปลาแดง (สุราษฎร์ธานี); ข่าคลอง (สุพรร

ก้างปลาเครือเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง ๔ ม. กิ่งยาว ๕-๑๕ ซม.

 ใบเดี่ยว เรียงสลับ มี ๗-๘ ใบ รูปรีหรือรูปไข่กลับ กว้าง ๑-๒.๕ ซม. ยาว ๑.๗-๓.๕ ซม. ปลายมน โคนสอบแคบขอบเรียบ แผ่นใบบาง เกลี้ยงหรือมีขนนุ่ม เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๙ เส้น เส้นใบย่อยเห็นชัดทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบยาว ๒-๓ มม. หูใบรูปใบหอก ยาว ๑-๓ มม. บางและแห้ง ปลายเรียวแหลม โคนตัด ใบบนกิ่งใหญ่ ๆ ลดรูปเป็นเกล็ด

 ดอกแยกเพศร่วมต้น ออกเป็นช่อกระจุกตามง่ามใบหรือเหนือรอยแผลใบ แต่ละช่อมีดอกเพศผู้ ๑-๒ ดอก ไม่มีกลีบดอก ดอกเพศผู้มีก้านดอกยาว ๓-๗ มม. กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ เชื่อมติดกันเป็นหลอดเล็ก กว้าง ๑-๒ มม. ยาว ๒-๓ มม. เกสรเพศผู้ ๕ อัน อับเรณูเล็กมาก ดอกเพศเมียมีก้านดอกยาว ๒-๕ มม. กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ กว้างประมาณ ๑ มม. ยาว ๑-๒ มม. จานฐานดอกเป็นรูปถ้วย รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ค่อนข้างกลม มี ๘-๑๐ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้นมาก

 ผลแบบแยกแล้วแตก ค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๔-๖ มม. มี ๘-๑๐ พู สุกสีค่อนข้างดำหรือสีม่วง เมล็ดรูปสามเหลี่ยม

 ก้างปลาเครือมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทั่วทุกภาค ขึ้นตามป่าดิบ ป่าผลัดใบ ตามพื้นที่โล่ง ที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๕๐-๑,๑๕๐ ม. ในต่างประเทศพบที่อินเดีย ศรีลังกา พม่า ลาว และเวียดนาม.