ชื่ออื่น ๆ

กะลูบี, กุบี (มลายู-นราธิวาส), หลุมพี (ใต้)

กะลุมพีเป็นปาล์มชนิดหนึ่ง จำพวกระกำ ลำต้นสั้น แตกหน่อเป็นกอใหญ่ ออกดอกผลแล้วตายไป

 ใบประกอบแบบขนนก เรียงเวียนถี่ กว้าง ๑-๒ ม. ยาว ๓-๕ ม. อาจยาวได้ถึง ๗ ม. ก้านใบและกาบใบมีหนามยาวแหลมเรียงเป็นแผง แกนกลางมีหนามยาวแหลมทางด้านล่างมีใบย่อยมาก รูปเรียวยาว ปลายแหลม ไม่มีก้าน โคนติดที่บ้านรวม กว้าง ๓-๕ ซม. ยาว ๐.๓-๑ ม. เรียงเป็นระเบียบ ๒ ข้างก้านใบประกอบ ใบย่อยตอนกลางแกนกลางยาวกว่าใบย่อยที่โคนและปลายแกนกลาง

 ดอกแยกเพศต่างต้น ขนาดเล็ก สีแดง ออกเป็นช่อเชิงลด ตั้งตรง แยกแขนง ยาว ๐.๕-๑ ม. มีกาบหุ้มช่อหลายกาบรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด

 ผลแบบเมล็ดเดียวแข็ง รูปไข่กลับ ปลายตัด โคนสอบกว้างและยาว ๒.๕-๓ ซม. เปลือกบางเป็นเกล็ดเล็ก ๆ เรียงเกยซ้อนกัน ผลสุกสีเหลืองถึงสีแสด แต่ละผลมักมี ๑ เมล็ด ค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๒-๒.๕ ซม. เนื้อหุ้มเมล็ดนุ่มหนา สีเหลืองอมส้ม

 กะลุมพีมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ขึ้นเฉพาะในที่น้ำขังและตามป่าพรุ ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดทั้งปี แต่จะชุกในช่วงเดือนมกราคมถึงมีนาคม ระยะตั้งแต่เริ่มผลิดอกถึงผลแก่ใช้เวลาประมาณ ๒ ปี ในต่างประเทศพบที่มาเลเซียและอินโดนีเซียถึงเกาะบอร์เนียว

 เนื้อหุ้มเมล็ดรสเปรี้ยวจัด นำมาปรุงเป็นเครื่องดื่ม และปรุงรสอาหารได้ดี