ดอกบัลลูน

Platycodon grandiflorus (Jacq.) A. DC.

ไม้ล้มลุกหลายปี มีรากแก้วสะสมอาหาร ใบเดี่ยว เรียงเป็นวงรอบตามโคนต้น ใบตามลำต้นเรียงตรงข้ามหรือ เรียงเวียน รูปไข่ รูปรี รูปไข่แกมรูปใบหอก หรือรูปใบหอก ดอกเดี่ยว ออกที่ยอดหรือตามซอกใบใกล้ยอด ดอก ตูมรูปค่อนข้างกลมหรือรูปไข่กลับ ปลายป้าน ภายในโป่งพองดูคล้ายลูกโป่งหรือบัลลูน เมื่อบานแฉกผายกว้าง ดูคล้ายดาว ๕ แฉกหรือคล้ายชาม ดอกสีน้ำเงิน สีม่วง สีชมพู สีขาว หรือสีขาวอมเหลือง มีเส้นกลีบดอกสีเข้ม เด่นชัด ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงค่อนข้างกลมหรือทรงรูปไข่กลับ มีกลีบเลี้ยงติดทน เมล็ดสีน้ำตาลคล้ำหรือ สีดำ ทรงรูปไข่แกมรูปขอบขนานหรือรูปทรงรี ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก


     ดอกบัลลูนเป็นไม้ล้มลุกหลายปี สูง ๐.๒-๑.๒ ม. ลำต้นส่วนมากเกลี้ยง พบน้อยมากที่มีขนละเอียดหนา แน่น มีรากแก้วสะสมอาหาร
     ใบเดี่ยว เรียงเป็นวงรอบตามโคนต้น ใบตามลำต้น เรียงตรงข้ามหรือเรียงเวียน รูปไข่ รูปรี รูปไข่แกมรูป ใบหอก หรือรูปใบหอก กว้าง ๐.๕-๓.๕ ซม. ยาว ๒-๗ ซม. ปลายแหลมหรือเรียวแหลม โคนมนกลมหรือรูปลิ่มป้าน ขอบจักฟันเลื่อยหรือหยักซี่ฟัน ปลายหยักมักแหลมคล้าย หนาม ด้านบนสีเขียวเข้ม เกลี้ยง ด้านล่างมีนวล เกลี้ยง หรืออาจมีขนประปรายตามเส้นใบ เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๙ เส้น นูนเด่นชัดทางด้านล่าง ก้านใบสั้นมากหรือเกือบ ไร้ก้าน
     ดอกเดี่ยว ออกที่ยอดหรือตามซอกใบใกล้ยอด ก้านดอกยาว ๒-๙ ซม. ฐานดอกรูปถ้วย คล้ายทรงไข่กลับ หรือเกือบกลม มีนวล กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกับฐาน ดอกรูปถ้วย ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปสามเหลี่ยมแคบกลีบดอกโคนเชื่อมติดกันคล้ า ยรูปกรวยปากกว้าง กว้าง ๐.๘-๓ ซม. ยาว ๑-๓ ซม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูป สามเหลี่ยม กว้าง ๐.๔-๒.๕ ซม. ยาว ๐.๕-๒.๕ ซม. ปลายแหลม ขอบแฉกจดชิดกันในดอกตูม ดอกตูมรูป ค่อนข้างกลมหรือรูปไข่กลับ ปลายป้าน ภายในโป่งพอง ดูคล้ายลูกโป่งหรือบัลลูน เมื่อบานแฉกผายกว้างดูคล้าย ดาว ๕ แฉกหรือคล้ายชาม มีหลายพันธุ์ แตกต่างกันทั้ง ขนาดต้นและสีดอก มีทั้งพันธุ์ดอกลาและดอกซ้อน ดอก สีน้ำเงิน สีม่วง สีชมพู สีขาว หรือสีขาวอมเหลือง มีเส้น กลีบดอกสีเข้มเด่นชัด เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ก้านชูอับเรณู เรียว ค่อนข้างสั้น โคนกว้างกว่าปลายเล็กน้อย เกลี้ยง หรืออาจมีขน อับเรณูรูปขอบขนาน ยาวกว่าก้านชูอับเรณู เล็กน้อย รังไข่กึ่งใต้วงกลีบ รูปทรงค่อนข้างรี มี ๕ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียยาว และอวบ ยอดเกสรเพศเมียเป็น ๕ แฉก

 

 


     ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงค่อนข้างกลมหรือ ทรงรูปไข่กลับ กว้าง ๐.๗-๑.๕ ซม. ยาว ๐.๗-๒.๕ ซม. มีกลีบเลี้ยงติดทน เมล็ดสีน้ำตาลคล้ำหรือสีดำ ทรงรูปไข่ แกมรูปขอบขนานหรือรูปทรงรี ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก

 


     ดอกบัลลูนเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิด ในเอเชียตะวันออก แถบจีน ญี่ปุ่น เกาหลี และไซบีเรีย แพร่กระจายทั่วไปในเขตหนาวหรือเขตอบอุ่น นำเข้ามาปลูก เป็นไม้ประดับในประเทศไทย
     ประโยชน์ รากสดหรือแห้งใช้ปรุงเป็นอาหารและ ใช้เป็นสมุนไพร.

 

 

 

 

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ดอกบัลลูน
ชื่อวิทยาศาสตร์
Platycodon grandiflorus (Jacq.) A. DC.
ชื่อสกุล
Platycodon
คำระบุชนิด
grandiflorus
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- (Jacq.)
- A. DC
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (Jacq.) ช่วงเวลาคือ (1727-1817)
- A. DC ช่วงเวลาคือ (1806-1893)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางจารีย์ บันสิทธิ์
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานพืช อักษร ด กองวิทยาศาสตร์อนุกรมวิธานพืช อักษร ด. pdf.