ซูนอ

Ficus ischnopoda Miq.

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น ผิวไม่ล่อน ใบเดี่ยว เรียงเวียนหรืออาจเรียงเกือบตรงข้าม มักออกถี่คล้ายเป็นกระจุกตามปลายกิ่ง รูปแถบแกมรูปใบหอกกลับ รูปไข่กลับ หรือรูปรีแกมรูปใบหอก ดอกแยกเพศร่วมช่อ ช่อดอกคล้ายผลรวมในโพรงฐานช่อดอก ออกเดี่ยวตามซอกใบหรือตามกิ่งเหนือรอยแผลใบ ช่อดอกเป็นกระเปาะปลายมีช่องเปิด ผลแบบผลรวมในโพรงฐานช่อดอก รูปทรงค่อนข้างรี รูปไข่กลับ รูปค่อนข้างกลม หรือรูปไข่ ผลย่อยแบบผลแห้งเมล็ดล่อน ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก

ซูนอเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง ๓ ม. พบน้อยมากที่สูงถึง ๖ ม. เปลือกสีเทา ผิวไม่ล่อน กิ่งแก่ค่อนข้างเกลี้ยง กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลหรือสีขาว หรือเกลี้ยง ทุกส่วนมียาง

 ใบเดี่ยว เรียงเวียนหรืออาจเรียงเกือบตรงข้าม มักออกถี่คล้ายเป็นกระจุกตามปลายกิ่ง รูปแถบแกมรูปใบหอกกลับ รูปไข่กลับ หรือรูปรีแกมรูปใบหอก กว้าง ๐.๕-๔ ซม. พบน้อยที่กว้างถึง ๕ ซม. ยาว ๓-๑๓ ซม. พบน้อยที่ยาวได้ถึง ๒๑ ซม. ปลายเรียวแหลมหรือแหลม โคนรูปลิ่มหรือมนกลม ขอบเรียบและจักฟันเลื่อย แผ่นใบหนาหรือค่อนข้างบาง ด้านบนสีเขียวเข้ม เกลี้ยงหรือมีขนสีน้ำตาลหรือสีขาว ด้านล่างสีจางกว่าและมีผลึกหินปูน มักมีขนสีน้ำตาลหรือสีขาว มีต่อมผิวมันขนาดเล็กอยู่ที่ซอกเส้นแขนงใบที่อยู่ใกล้โคนใบกับเส้นกลางใบบางซอก เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๒๐ เส้น ปลายเส้นโค้งจดกับเส้นถัดไปก่อนถึงขอบใบ เส้นใบย่อยคล้ายขั้นบันได ก้านใบยาว ๐.๒-๑.๕ ซม. พบน้อยที่ยาวได้ถึง ๒.๕ ซม. เกลี้ยงหรือมีขนสีน้ำตาลหรือสีขาว หูใบแนบด้านข้างหรือโอบล้อมยอดอ่อน รูปแถบแกมรูปใบหอก ยาว ๐.๕-๑ ซม. ร่วงง่ายหรือเกือบติดทน มีขนสีน้ำตาลหรือสีขาว

 ดอกแยกเพศร่วมช่อ ช่อดอกคล้ายผลรวมในโพรงฐานช่อดอก ออกเดี่ยวตามซอกใบหรือตามกิ่งเหนือรอยแผลใบ ช่อดอกเป็นกระเปาะ รูปค่อนข้างรี รูปไข่กลับ หรือรูปไข่ กว้าง ๑-๒.๕ ซม. มักมีสันเล็กตามยาว ๕-๑๐ สัน ผิวมีขนสีน้ำตาลหรือสีขาวหรือเกลี้ยง ปลายกระเปาะมีช่องเปิด กว้าง ๒-๓ มม. ภายในช่องเปิดมีขนประปราย โคนกระเปาะสอบเรียวคล้ายเป็นก้านชูโพรงฐานดอก อาจยาวได้ถึง ๑ ซม. ก้านช่อยาว ๐.๒-๒ ซม. พบน้อยมากที่ยาวได้ถึง ๔ ซม. ใบประดับขนาดเล็ก มี ๓-๔ ใบ รูปลิ่ม ยาว ๑-๒ มม. มีขน ติดเป็นวงรอบโคนก้านช่อดอก


ดอกมีจำนวนมาก ขนาดเล็กมาก และค่อนข้างหนาแน่นอยู่ภายในโพรงฐานช่อดอก แต่ละดอกมีกลีบรวมสีแดง ดอกเพศผู้มีเกสรเพศผู้ ๒ เกสร ดอกเพศเมียมีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง ออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียติดด้านข้างของรังไข่ เกลี้ยง ยอดเกสรเพศเมียเป็นหยักเล็ก ๆ ๒ หยัก

 ผลแบบผลรวมในโพรงฐานช่อดอก รูปทรงค่อนข้างรี รูปไข่กลับ รูปค่อนข้างกลม หรือรูปไข่ กว้างประมาณ ๑. ๓ ซม. เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีชมพู สีแดงเข้ม หรือสีม่วง เกลี้ยงหรือมีขน ก้านผลรวม ยาว ๐.๘-๑.๒ ซม. ผลย่อยแบบผลแห้งเมล็ดล่อนขนาดเล็กมีจำนวนมาก

 ซูนอมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทั่วทุกภาค พบตามริมลำธารในป่าดิบ ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๑,๖๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบที่อินเดีย ภูฏาน บังกลาเทศ เมียนมา จีน ภูมิภาคอินโดจีน และมาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ซูนอ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Ficus ischnopoda Miq.
ชื่อสกุล
Ficus
คำระบุชนิด
ischnopoda
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Miquel, Friedrich Anton Wilhelm
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1811-1871)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางจารีย์ บันสิทธิ์