ชื่ออื่น ๆ

เขาควาย (กลาง); เอื้องขี้หมา (เหนือ); เอื้องเขาแกะ (กรุงเทพฯ)

เขาแกะเป็นกล้วยไม้อิงอาศัย เจริญเติบโตทางยอด เส้นผ่านศูนย์กลางลำต้นประมาณ ๑.๕ ซม. เมื่อเจริญเต็มที่สูงมากกว่า ๕๐ ซม. ต้นมักโค้งลงเนื่องจากทรงตัวไม่ได้ แตกหน่อจากส่วนล่างของลำต้น เริ่มมีดอกเมื่อต้นสูง ๕-๑๐ ซม.

 ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว มีข้างละ ๖ ใบ ข้อระหว่างใบห่างกันประมาณ ๑ ซม. ใบหนาแข็ง รูปขอบขนาน โค้งลงเล็กน้อยคล้ายเขาแกะ กว้างประมาณ ๑.๕ ซม. ยาว ๑๖-๒๐ ซม. ด้านบนเป็นร่องยาวตลอดใบ ด้านล่างเป็นสันคม ปลายใบเฉียงและหยักแหลม ๓ หยัก

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ รูปทรงกระบอก ตั้งตรง ยาว ๒๐-๒๕ ซม. ต้นที่สมบูรณ์อาจจะออกพร้อมกัน ๔-๖ ช่อ ช่อละ ๓๐-๕๐ ดอก ดอกกว้างและยาวประมาณ ๒ ซม. ก้านดอกและรังไข่ยาวประมาณ ๒ ซม. ก้านดอกมีใบประดับสีเขียวรูปเรือรองรับ ใบประดับกว้างประมาณ ๓ มม. ยาวประมาณ ๕ มม. ดอกสีขาว กลิ่นหอม ปลายกลีบและกลีบปากสีม่วงคราม ฟ้าแก่อมเทา ม่วงแดง ชมพู หรือขาว กลีบแผ่ออก ปลายงุ้มเล็กน้อย กลีบเลี้ยง ๓ กลีบ กลีบบนกว้างประมาณ ๖ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. กลีบคู่ล่างกว้างกว่ากลีบบนเล็กน้อย กลีบดอก ๓ กลีบ กลีบคู่ข้างกว้างประมาณ ๕ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. ปลายกลีบเป็นติ่งแหลม แผ่นกลีบปากกว้างประมาณ ๑ ซม. ยาวประมาณ ๒ ซม. ต่อกับเส้าเกสรเป็นเดือยยาวและงอ ปลายปากบนตั้งตรงแล้วค่อยสอบแคบและงอ โคนปากเป็นกรวยเรียวลงสู่เดือย ปากที่อยู่ส่วนโคนมีหูรูปสามเหลี่ยม เล็ก เดือยยาวประมาณ ๘ มม. เส้าเกสรสั้น กว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๓ มม. มีจะงอยเล็กสั้น กลุ่มเรณูกลม มี ๒ กลุ่ม ติดบนเส้าเกสร ก้านกลุ่มเรณูสั้น รูปแถบ บนสุดของเส้าเกสรมีฝาปิดสีขาวมีขีดสีฟ้าจาง รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุลจำนวนมาก

 ผลแบบผลแห้งแตก

 เขาแกะมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยเกือบทุกภาค เว้นภาคกลางและภาคใต้ พบตามป่าเบญจพรรณทั่วไป ในต่างประเทศพบที่ภูมิภาคอินโดจีน.