ชื่ออื่น ๆ

ปิดปิวขาว (เหนือ)

เจตมูลเพลิงขาวเป็นไม้ล้มลุกหลายปีกึ่งไม้พุ่ม สูง ๐.๕-๒ ม. แตกกิ่งก้านมากบริเวณโคนต้น

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่หรือรูปไข่แกมรูปขอบขนานถึงรูปขอบขนาน กว้าง ๒-๗ ซม. ยาว ๓-๑๓ ซม. ปลายแหลม มักมีติ่ง โคนมนถึงรูปลิ่มเรียวเข้าหาก้านใบ ขอบเรียบหรือเป็นคลื่น ด้านบนสีเขียวเข้มกว่าด้านล่าง เส้นแขนงใบข้างละ ๓-๕ เส้น ก้านใบยาว ๐.๒-๑ ซม. โคนก้านเมื่ออ่อนมักแผ่ข้างคล้ายเป็นติ่งหู ร่วงง่าย

 ช่อดอกแบบช่อกระจะหรือช่อแยกแขนง ออกตามยอดหรือตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ช่อยาว ๖-๓๐ ซม. ตามแกนช่อและใบประดับมีขนต่อมเล็ก ๆ ไร้ก้านถึงมีก้านสั้น ๆ สีเขียวถึงสีเขียวแกมแดงเรื่อ ใบประดับรูปไข่ กว้าง ๑.๕-๒ มม. ยาว ๔-๖ มม. มีใบประดับย่อย ๑ คู่ รูปแถบ กว้างประมาณ ๐.๕ มม. ยาวประมาณ ๒ มม. ก้านดอกสั้นมากหรือเห็นไม่ชัด กลีบเลี้ยงสีเขียวยาว ๐.๙-๑.๒ ซม. โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายหยักซี่ฟัน ๕ หยัก ด้านนอกมีขนต่อมสีเขียวเล็ก ๆ ปลายเป็น

ต่อมสีเขียวถึงเขียวแกมแดงเรื่อ ๆ กลีบดอกสีขาว โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว ๑.๘-๒.๕ ซม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปไข่กลับถึงรูปใบหอกแกมรูปขอบขนานกว้าง ๖-๗ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. ปลายมนและมีติ่งแหลม เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ติดตรงข้ามกับแฉกกลีบดอกก้านชูอับเรณูยาวใกล้เคียงกับหลอดกลีบดอก อับเรณูสีม่วงอมน้ำเงิน รูปขอบขนาน อยู่ใกล้เคียงกับระดับปากหลอดกลีบดอก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปทรงรีถึงรูปขอบขนาน มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาวและเกลี้ยง ปลายก้านเป็นแฉกสั้น ๕ แฉก ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มเล็ก

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปขอบขนาน ยาวประมาณ ๘ มม. ปลายแหลม มีกลีบเลี้ยงติดทนหุ้ม เมล็ดขนาดเล็กมี ๑ เมล็ด สีน้ำตาลแดง

 เจตมูลเพลิงขาวมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือภาคตะวันออก และภาคกลาง มีทั้งที่ขึ้นตามธรรมชาติและปลูก พบขึ้นตามป่าโปร่ง ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบที่อินเดีย ปากีสถาน ศรีลังกา จีน และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

 ประโยชน์ เป็นไม้ประดับ รากและใบใช้เป็นยาสมุนไพร.