จูดกระจุกเล็ก

Eleocharis congesta D. Don var. japonica (Miq.) T. Koyama

ไม้ล้มลุกปีเดียว ลำต้นขึ้นรวมกันเป็นกระจุกแน่น แต่ละต้นเป็นเหลี่ยม เรียวเล็ก ใบลดรูปเป็นกาบใบ สีแดงถึงสีน้ำตาลแกมแดง เรียงเวียน ลักษณะเป็นปลอกหุ้มโคนต้น ช่อดอกแบบช่อเชิงลด มีช่อดอกย่อยช่อเดียว ออกตามปลายลำต้น ช่อดอกย่อยประกอบด้วยกาบจำนวนมาก สีขาว รูปใบหอกถึงรูปใบหอกแกมรูปไข่ แต่ละกาบมีดอก ๑ ดอก กลีบรวมลดรูปเป็นเส้น ผลแบบผลแห้งเมล็ดล่อน ขนาดเล็กสีเหลืองแกมเขียวจนถึงสีเขียว ทรงรูปไข่กลับ แบนด้านข้าง ตรงกลางนูน เมล็ดรูปคล้ายผล

จูดกระจุกเล็กเป็นไม้ล้มลุกปีเดียว ลำต้นขึ้นรวมกันเป็นกระจุกแน่น แต่ละต้นเป็นเหลี่ยม เรียวเล็กสีเขียว กว้าง ๐.๓-๐.๕ มม. สูง ๓-๑๒ ซม. ปลายเรียวแหลม

 ใบลดรูปเป็นกาบใบ สีแดงถึงน้ำตาลแกมแดงเรียงเวียน ลักษณะเป็นปลอกหุ้มโคนต้น บางเป็นเยื่อยาว ๐.๕-๓ ซม. ปลายตัด มีติ่งหนาม

 ช่อดอกแบบช่อเชิงลด มีช่อดอกย่อยช่อเดียวออกตามปลายลำต้น รูปขอบขนานแกมรูปไข่ถึงรูปไข่กว้าง ๑.๕-๑.๘ มม. ยาว ๗-๘ มม. ปลายค่อนข้างแหลมช่อดอกย่อยประกอบด้วยกาบจำนวนมาก เรียงเวียนซ้อนเหลื่อมและอัดแน่นตรงโคน บางเป็นเยื่อ สีขาวรูปใบหอกถึงรูปใบหอกแกมรูปไข่ กว้าง ๐.๕-๐.๖ มม. ยาว ๑-๑.๒ มม. ปลายมน สันกลางสีเขียว แต่ละกาบมีดอก ๑ ดอก กลีบรวม ๖ กลีบ ลดรูปเป็นเส้น สีน้ำตาลยาวประมาณ ๑ มม. เกสรเพศผู้ ๒ เกสร พบน้อยที่มี ๓ เกสร ก้านชูอับเรณูสั้นมาก อับเรณูยาว ๐.๒-๐.๓ มม. สีเหลือง แตกตามยาว รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๓ แฉก โคนก้านยอดเกสรเพศเมียรูปกรวย ติดทน

 ผลแบบผลแห้งเมล็ดล่อน ขนาดเล็ก สีเหลืองแกมเขียวจนถึงสีเขียว ทรงรูปไข่กลับ แบนด้านข้างตรงกลางนูน กว้างประมาณ ๑ มม. ยาว ๐.๘-๑ มม. ผิวเป็นมัน เมล็ดรูปคล้ายผล

 จูดกระจุกเล็กมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ พบในนาข้าว บริเวณที่โล่งมีแสงแดดจัด ที่ชื้นแฉะ แอ่งน้ำ และหนองน้ำตื้น ๆ ที่สูงจากระดับทะเลประมาณ ๗๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนสิงหาคมถึงธันวาคม ในต่างประเทศพบที่อินเดีย ญี่ปุ่นและภูมิภาคมาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
จูดกระจุกเล็ก
ชื่อวิทยาศาสตร์
Eleocharis congesta D. Don var. japonica (Miq.) T. Koyama
ชื่อสกุล
Eleocharis
คำระบุชนิด
congesta
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Don, David
ชื่อชนิดย่อย (ถ้ามี)
var. japonica
ชื่อผู้ตั้งชนิดย่อย (ถ้ามี)
- (Miq.) T. Koyama
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1799-1841)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางสาววีรญา บุญเตี้ย