ชื่ออื่น ๆ

เจ้าแตรวง, เด็งช้างเผือก, อินทง (เชียงใหม่); โพ้แม่ลา (กะเหรี่ยง-เชียงใหม่)

     ดอกแตรวงเป็นไม้ล้มลุกหลายปี อวบน้ำ สูงได้ถึง ๒ ม. หัวใต้ดินค่อนข้างกลม มีเส้นผ่านศูนย์กลาง ๕-๖ ซม. เกล็ดรูปใบหอก กว้าง ๑-๑.๕ ซม. ยาว ๓-๔.๕ ซม. ลำต้น รูปทรงกระบอก ตั้งตรงและไม่แตกกิ่ง มีขนสากประปราย
     ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอกหรือรูปใบหอก แกมรูปขอบขนาน กว้าง ๐.๘-๓.๕ ซม. ยาว ๕.๕-๑๒ ซม. ปลายแหลม โคนสอบเรียว ขอบเรียบหรือหยักเป็นคลื่น เล็กน้อย แผ่นใบหนาและเหนียว ด้านบนสีเขียวเข้ม เกลี้ยง ด้านล่างสีเขียวอ่อนแกมสีนวล มีขนนุ่มสีขาวประปราย เส้นโคนใบ ๓-๕ เส้น ขนานกัน นูนเด่นชัดทางด้านล่าง ก้านใบสั้นหรือเกือบไร้ก้าน

     ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกที่ปลายยอดหรือตาม ซอกใบ แต่ละช่อมี ๔-๙ ดอก ดอกคว่ำลงด้านล่าง ก้านช่อ ดอกยาวได้ถึง ๑๕ ซม. ดอกรูปแตร สีเหลืองหรือสีเหลือง อมเขียว พบน้อยที่มีสีขาวอมเหลือง กลีบรวม ๖ กลีบ แยก จากกัน เรียงเป็น ๒ วง วงละ ๓ กลีบ รูปขอบขนาน กว้าง ๑.๓-๒ ซม. ยาว ๖.๕-๑๐ ซม. ปลายแหลม วงในมีขนาด ใหญ่กว่าวงนอก เมื่อดอกบานเต็มที่ปลายกลีบจะม้วน ออกด้านนอก จากโคนถึงกลางกลีบด้านในมีแต้มสีม่วง แกมสีน้ำตาล แต่ละกลีบมีเส้นกลางกลีบ ๑ เส้น เป็นร่อง ลึกด้านใน นูนเด่นชัดทางด้านนอก โคนกลีบด้านในมีต่อม น้ำต้อย เกสรเพศผู้ ๖ เกสร ยาวเท่ากัน ยื่นยาวพ้นกลีบ ดอก ก้านชูอับเรณูรูปเส้นด้าย ยาว ๔.๕-๖.๕ ซม. เกลี้ยง อับเรณูติดด้านหลังไหวได้ ยาว ๑.๕-๒ ซม. ละอองเรณู สีส้ม รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปทรงกระบอก กว้าง ๒-๓ มม. ยาว ๑.๕-๑.๗ ซม. มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวน มาก ก้านยอดเกสรเพศเมียสีเขียวอ่อน ยาว ๔.๒-๗ ซม. ยอดเกสรเพศเมียเป็นพูตื้น ๆ ๓ พู

     ผลแบบผลแห้งแตก รูปขอบขนาน กว้าง ๒.๘- ๓ ซม. ยาว ๔-๗ ซม. มีสันตามยาว ผลอ่อนสีเขียว เมื่อแก่ เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้ม เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
     ดอกแตรวงมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศ ไทยทางภาคเหนือ พบในป่าดิบเขา ชายป่าที่เปิดโล่งใน ป่าสนผสมไม้ก่อ ที่สูงจากระดับทะเล ๘๐๐-๑,๗๐๐ ม. ออกดอกเดือนกรกฎาคมถึงสิงหาคม เป็นผลเดือนกันยายน ถึงตุลาคม ในต่ า งประเทศพบที่เมียนมาและจีนตอนใต้.