ชุมแสงใบรี

Xanthophyllum ellipticum Korth. ex Miq.

ไม้ต้น เปลือกเรียบ สีเทาอมน้ำตาล ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอก รูปรี หรือรูปไข่ มีต่อมตามผิวใบด้านล่างและบริเวณขอบใบ ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ ดอกสีขาว ผลแบบผลผนังชั้นในแข็งรูปทรงกลม สีส้มแกมเหลือง ผลสุกสีแดงเข้ม เมล็ดรูปค่อนข้างกลม มี ๑ เมล็ด

ชุมแสงใบรีเป็นไม้ต้น สูง ๘-๓๐ ม. บางครั้งลำต้นมีพูพอนเล็ก ๆ เปลือกเรียบ สีเทาอมน้ำตาลเปลือกชั้นในสีเหลืองหรือสีส้มอ่อน เนื้อไม้สีขาว

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอก รูปรี หรือรูปไข่กว้าง ๑.๙-๒.๗ ซม. ยาว ๕.๔-๑๖.๕ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม โคนมนหรือสอบแคบ ขอบเรียบ แผ่นใบคล้ายแผ่นหนังบาง ๆ เกลี้ยง เป็นมัน เส้นแขนงใบข้างละ ๓-๙ เส้น ปลายเส้นโค้งจดกันใกล้ขอบใบ เห็นชัดทางด้านล่าง มักเป็นร่องทางด้านบน เส้นใบย่อยแบบร่างแห เห็นชัดเจนทั้ง ๒ ด้าน มีต่อมตามผิวใบด้านล่างและบริเวณขอบใบ ก้านใบยาว ๓-๕ มม. ใบแห้งสีน้ำตาลอ่อนหรือสีเทาแกมเขียว

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ กว้าง ๒-๒.๕ ซม. ยาว ๓.๕-๗.๕ ซม. ก้านช่อดอกยาว ๐.๕-๑ ซม. กลีบเลี้ยงสีชมพูอ่อน มี ๕ กลีบ เรียงเป็น ๒ ชั้น ชั้นนอก ๓ กลีบ ชั้นใน ๒ กลีบ มีขนาดใหญ่กว่าชั้นนอก รูปไข่ กว้าง ๒-๔ มม. ยาว ๓-๕ มม. กลีบดอกสีขาว มี ๕ กลีบ รูปช้อน กว้าง ๒-๓.๕ มม. ยาว ๗.๕-๙ มม. เกสรเพศผู้ ๘ เกสร ติดที่โคนกลีบดอก ก้านชูอับเรณูป่องและมีขน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบและมีก้าน มี ๑ ช่อง ออวุล ๔ เม็ด พบน้อยที่มี ๑๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเกลี้ยง ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มและหยักเป็น ๒ พู

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑-๑.๔ ซม. ผิวเรียบ เกลี้ยง สีส้มแกมเหลือง สุกสีแดงเข้ม เมล็ดรูปค่อนข้างกลม มี ๑ เมล็ด

 ชุมแสงใบรีมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบตามป่าดิบชื้น ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๑๓๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนมกราคมถึงกันยายน ในต่างประเทศพบที่มาเลเซีย สิงคโปร์ และเกาะบอร์เนียว.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ชุมแสงใบรี
ชื่อวิทยาศาสตร์
Xanthophyllum ellipticum Korth. ex Miq.
ชื่อสกุล
Xanthophyllum
คำระบุชนิด
ellipticum
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Korthals, Pieter Willem
- Miquel, Friedrich Anton Wilhelm
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Korthals, Pieter Willem (1807-1892)
- Miquel, Friedrich Anton Wilhelm (1811-1871)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางสาวนันทวรรณ สุปันตี